2015

Bijna het jaar voorbij. De laatste uren tikken weg. Zo lang heeft en jaar nog nooit geduurd. Zo intensief en zo veel omvattend. Wat een jaar. Het eerste hele jaar zonder Mirthe te kunnen vast houden en knuffelen. Geen kusjes meer en geen bye bye.
Toen ik mij dat realiseerde begin januari, dacht ik dat ik dat niet trekken zou. Hoe moest dat toch, door gaan zonder al dat moois. Hoe moest dat, nu ook de kalender vertelde dat de tijd verder gaat, het leven door gaat? Natuurlijk is het niet anders dan de dagen, weken en maanden er voor. Nee, het is net als al die andere dagen heel simpel: niet nadenken en blijven adem halen. Het gaat een keer voorbij, dat gevoel van verraad, van gemis, van niet meer verder kunnen gaan.
Natuurlijk vraag ik mij nu ook af, hoe het zal zijn deze keer. Zal ik weer die kater voelen? Of ben ik er nu tegen gewapend? Zeker weet ik wel dat ik zal vorm geven aan het vangnet voor andere nabestaanden, die ook dat gat voelen in januari. 10 januari is de eerste bijeenkomst voor nabestaanden, georganiseerd onder de vlag van Mirthe haar uitvaartverzorgster Monuta Haveman. Ik hoop dat het een warme deken mag zijn, voor de gasten als ook voor mij. Ik vind het heel bijzonder hier aan deel te mogen nemen, met het jasje van een ervaringsdeskundige. Dat jasje zal ik wel vaker aan trekken, het past me goed.
Ik zeg hier gedag tegen 2015, in de hoop nooit weer zo'n januari mee te maken. Maar ook dankbaar voor de vele Lichtpuntjes die me zijn toegekomen, in de vorm van steun, een stevige schouder, een luisterend oor, een lach, een traan en vele andere vormen.

gebroken

Al maanden ga ik door het leven als zijnde gebroken.
Gebroken in 2 delen,
hoewel ze ooit 1 waren, zijn ze onverenigbaar
Gebroken.
2 delen, ooit versmolten
Nu alleen verbonden door herinneringen

De 2 delen dragen beiden een naam
De Oude Ik
En de Nieuwe Ik

De breuk heeft ook een naam:
Rouw

Ik zie mijn Oude Ik,
Als was ze een vriendin
Als was ze iemand die ik heb gekend
Als iemand die ik niet bereiken kan

Met de ogen van de Nieuwe Ik
Kijk ik naar haar
Als op afstand
Onbereikbaar
Ik hou van haar
Ze heeft me ver gebracht

En hoewel ze een deel van mij is,
Moet ik haar los laten.
Zij weet niet wat ik voel
Zij weet niet wie ik ben
Al waren we ooit 1

Liedeke


Laatst zat ik aan de keukentafel met de vplk die de palliatieve zorg van Mirthe fantastisch heeft begeleid. We konden zonder een woord te spreken elkaar begrijpen. We hebben gehuild, we hebben gelachen, die dagen. Zelfs terwijl we Mirthe's lijfje wasten en aankleedden om haar op te baren. Daar hadden we het over, laatst aan de keukentafel.
Ze had haar ervaringen die ze met met ons had opgedaan,  gedeeld in haar team als scholing van haar team. Die op zijn minst ongelovig hadden gereageerd, want hoe kan er gelachen worden bij zoiets verdrietigs? Ik snap die reacties wel, de Oude Ik had net zo gereageerd. De Nieuwe Ik kan het alleen weten omdat ze het heeft mee gemaakt. De Oude Ik vond de dood eng, de Nieuwe Ik weet dat die ook mooi kan zijn.

troost

Troost

Ik zoek troost
De geboden troost is te schraal
Voor de omvangrijke behoefte

Troost voor de leegte
Troost voor het gemis
Troost voor het verdriet
Troost voor de pijn

Ik zoek troost
Nog geen passend stuk gevonden
Dat de volledige behoefte kan stillen

Bruggen bouwen
Om daar te komen
Waar geen troost meer nodig is
Hoe ver?
Waar heen?
Wanneer?

Ergens,
Ooit,
Op zijn tijd

En voor nu
Zoek ik troost...

nog even 2015

Nog 4 dagen en dan sluit dit eerste jaartal zich. roerig , grillig en onverwachte wendingen, is denk ik wel kenmerkend voor mijn 2015. Stond ik in januari met mijn knieën in het drijfzand verzonken dat Verdriet en Wanhoop heet, nu ben ik zelfstandige in de breedste zin van het woord. Voor altijd verbonden, maar zeer zelfstandig. Het is hard werken geweest om te komen waar ik nu sta. Zo hard heb ik nog niet eerder gewerkt en dan heb ik het nog niet eens over het bedrijf, maar vooral over het werken aan mezelf. Want dat is rouwen, dat is weer tot jezelf komen. Dat is verdraaid hardwerken, want er zijn richtingaanwijzers. Wat nog niet eens het ergste is. Het ergste van alles is, dat je jezelf niet meer herkent, wat het terug vinden wel extra lastig maakt. Bovendien is degene die ik heb terug gevonden ietwat veranderd ten opzichte van een paar ervaringen geleden. Toen ik mij dat realiseerde, moest ik een hernieuwde kennismaking met mijzelf ondergaan. Die is nog steeds bezig, want een hernieuwde kennismaking, betekend ook wat voor de omgeving. Die consequenties ebben door op veel fronten en is lang niet altijd vanzelfsprekend en soepel in het leven te verweven.
Anderzijds brengt een dergelijke ingrijpende verandering allerlei kansen met zich mee. Heroverwegen van oude patronen, denkbeelden en verwachtingen maakt dat er veel los gelaten kon worden en dat er veel nieuws dingen konden worden toegepast, die in het oude geheel, niet voor mogelijk waren gehouden. Hoe anders was het mogelijk dat ik mee deed aan een tv programma en dat ik deelnemer was aan een uitvaartbeurs. Had me dat in januari verteld, terwijl ik wegzakte in het drijfzand Verdriet en Wanhoop genaamd en ik was prompt nog verder weg gezakt.
Gelukkig is de tijd een gegeven die nuttig en effectief besteed kan worden om de zoektocht naar zichzelf te volbrengen. De richtingaanwijzers zijn zelden helder en eenduidig, maar met een zuiver kompas is de weg zeker af te leggen. Niet dat ik in de illusie verkeer de weg volbracht te hebben, ik ben nog maar net onderweg en misschien ben ik er al wel bijna, wie zal het zeggen? De aankomst mag nog even op zich laten wachten, het reizen bevalt me prima. Het uitzicht is zelden hetzelfde en de landschappen kent vele variaties.

de tweede kerst

Met hard werken en vooral niet veel nadenken, ben ik op deze kerst afgegaan. De tweede is niet makkelijker dan de eerste, ook niet moeilijker, wel anders en toch net zo pittig. Als je dat kan volgen is het knap, want ook hier ontbreekt elke vorm van logica, net als al dat andere dat verweven is met gemis, verdriet en je doet bevinden in het land van rouw.
De wanhoop en eenzaamheid die ik vorig jaar zo sterk ervaarde, is er nu niet. Het verdriet, het gemis, van wat was, van haar plezier, van haar hulp bij het versieren, van haar verwondering over de hele gebeurtenis. Niet meer samen koken, niet meer wegwijs maken in deze wereld, niet meer vertellen over kerst, baby Jezus en de drie wijzen uit het oosten. Al die dingen die ik dacht voor mijn dochtertje te doen, anders dan ik dat met mijn zoon ervaar. Hoewel hij ook graag koekjes bakt.
Kerst, het s overleven ten top, met al die gezelligheid van gezinnen die ogenschijnlijk compleet zijn. Maar wat weet ik daarvan, net zo min als zij van mijn gemis weten.
Bijna is deze tweede kerst voorbij, de tweede zonder Mirthe. Hoewel, helemaal zonder is het natuurlijk niet. Ze is niet helemaal dood, ze leeft voort, daar waar ik haar voel, maar niet kan zien. Daar waar ik weet wat ze me vertellen wil, daar waar ik me verbonden met haar voel.

die feestdagen...

'Mooi', Zegt Lars, terwijl hij kijkt naar mijn foto. Hij draait het blad om te zien waar mijn foto dit keer in is opgedoken. De Attent, het zegt hem niet zoveel. 'Goed gedaan', vervolgd hij en gniffelt. Hij kijkt mij aan: 'Ik zie twee tranen.', zegt hij iets verwonderd. 'Ik mis Mirthe.' Ja dat begrijpt hij en lijkt hij afdoende te vinden. Een knuffel en hij vervolgd zijn spel.
Het blijft niet bij die 2 tranen. Het besef, het gemis, er zit zoveel in die paar tranen. Ik had het stuk al gelezen in de online versie en toch is het anders om in handen te hebben. Het zijn bovendien mijn eigen woorden, dus mij ook niet vreemd. Toch raakt het mij. Het is gek om in een paar honderd woorden te beschrijven wat je de afgelopen jaren hebt mee gemaakt en hoe je daarmee omgaat. Probeer het maar eens, dan heb je iets te doen met de feestdagen, mocht je je vervelen :)

De feestdagen...de kerstvakantie...niets lijkt meer op hoe het was. Het voelt niet meer hetzelfde, het is niet meer hetzelfde. Al was ik nooit zo'n fan van de feestdagen, ik voel het toch als een verantwoordelijkheid naar Lars toe om de jeugd die hem rest zo fijn mogelijk te laten verlopen. Hij heeft vakantie, dus tijd om dat ook zo te laten ervaren. Er zijn al zoveel van zijn vakanties in het water gevallen. Geen grootse dingen dit keer, maar wel quality time. Chocomelk drinken bij de Hema, eten bij de Ikea, naar het schelpenmuseum en sterren kijken bij heldere avond vlak voor kerst met bijna volle maan bij de Sterrenwacht (wat echt jammer was volgens de sterrenman...want dan zie je de sterren niet...). er staat nog meer op de planning. De vakantie is nog niet eens halverwege. Ik hou hem bezig en ook mijzelf, afleiding voor er weer een nieuw jaar aan breekt. Het tweede jaar...

ontdekkingstocht

Het kriebelt van de nieuwe dingen die er aan het ontstaan zijn. Nieuwe mensen met, voor mij, nieuwe ideeen en wegen. Ik zei laatst al dat er een heel nieuwe wereld voor mij is open gegaan. En dat is zeker zo. De ervaringen van de afgelopen 2,5 jaar hebben mij veranderd en maken het voor mij mogelijk paden te bewandelen die ik anders niet had durven betreden. Wat had ik daar te zoeken? Getekend door het leven, richt ik mij op, verbreed mijn horizon en ga op ontdekkingstocht.

Nieuwe ik, nieuwe weg
nieuwe manier, nieuwe woorden die ik zeg
nieuwe ervaring, nieuwe kijk
nieuwe ik, die niet meer wijk'

Ervaringen die me hebben getekend
zij waren werkelijk baanbrekend
Sporentrekkend
en zelfs angstwekkend

Zonder Licht geen donker
Zonder angst geen weerstand
Zonder Hoop geen vrees
Zonder Geloof geen overtuiging
Zonder Liefde geen leegte

het was geen keuze om jou los te laten
het was een keuze hoe we je vrij konden laten
het was geen keuze wat we moesten doen
het was een keuze hoe we het leven verder gaan doen

Met nieuwe ik
Met nieuwe ervaringen
Met nieuwe diepgang
Met nieuwe kijk

Is mijn blik vergroot
Mijn horizon verbreed
Mijn Liefde dieper
Mijn Leven Rijker

Einde van het jaar

Het einde van het jaar kruipt dichterbij. Het ontgaat me niet. Ik vond het vorig jaar vreselijk en onvoorstelbaar dat ik ook nog afscheid moest nemen van het jaar waarin Mirthe weer een toekomst werd gegeven en die vervolgens ontnomen werd. Niet in dat prachtige, maar zieke en beperkende lijfje van haar. De kanker ging met haar lijfje ten gronde. In zekere zin, want mijn leven is nog elke dag doordrongen van de kinderkanker. Onzichtbare sporen trekkend in mijn leven...hoewel ik ze behoorlijk zichtbaar maak.
Als je het over goede voornemens wil hebben bij de start van een nieuw jaar, had ik mij al meteen na Mirthe's dood voorgenomen haar op een nieuwe manier voort t elaten leven. Hoe, had ik geen flauw benul van.
Nu loopt het eerste volledige jaar zonder Mirthe, ook ten einde. Het is het langste jaar van mijn leven geweest. Tergend lang, intensief en stormend van alle emoties. Die eerste keer dat ik mij werkelijk realiseerde dat dit jaar was aangebroken, klinkt stom, maar werkelijk zo ervaarde ik dat. Het was 2 januari, ik voelde me meer gebroken dan de weken en maanden ervoor. Vreselijk om ook in het jaartal te zien dat de tijd gewoon verder gaat. Alsof ik daarmee verder van Mirthe zou komen te staan.  Inmiddels weet ik beter. Inmiddels kan ik iedereen vertellen dat ik nog steeds hand-in-hand leef met Mirthe. Anders, het is heel anders, maar een grote troost.
Het tweede jaar breekt bijna aan. Veel plannen en ideeën heb ik vooruit geschoven naar januari, of daarna. Ik heb het druk gehad, niet meer of minder dan ik had aan gekund. Reden genoeg om nieuwe keuzes te maken die passen bij mij en passen bij mijn manier van leven. En aansluiten op dingen die ik de laatste tijd in gang heb gezet. Zo hoef ik mij de eerste 14 weken van het jaar niet te vervelen en doe ik wederom mee aan een vervolg op de eerdere ondernemerscursus. Stel jevoor zeg, dat ik mij ga vervelen!
Nu eerst dat verrassingspakket af maken, voor die mensen die het nu zo goed kunnen gebruiken. Ook dat blijft door gaan.

mijn nalatenschap besproken...

De dood is geen vies woord bij ons. Het komt gewoon langs waaien wanneer het maar wil. Lars heeft namelijk al over de toekomst nagedacht: 'mama als jij dood gaat, neem ik de zaak over.' Je zou kunnen zeggen dat het even schrikken is, maar ik ben dan toch wel trots op het mannetje. We hebben daarbij wel afgesproken dat ik wacht met dood gaan tot hij volwassen is, dat leek ons allebei het beste. 'Ja, want nu kan ik nog geen kaarsen maken, hè mama?' Ik vind dat een heel goede reden om nog even te wachten met de overname. Dat er nog wel een x aantal redenen zijn om te wachten, laat ik nog maar even in het midden.
Het is nu niet zo dat ik hem dat meteen ga leren. Dat komt wel, of niet, dat is ook goed. Ik vind het wel lief van hem dat hij alvast de nalatenschap opeist. Daarbij is het voor mij niet onopgemerkt gebleven, dat Lars behoorlijk geïnteresseerd is op het moment dat ik ergens de Lichtpuntje verkoop. Gister bij het inrichten van de kraam op het schoolplein, stond hij er met de neus bovenop. Of ik ook de vlammen had mee genomen. Oeps, nee, laat ik die nu niet mee hebben. 'O maar dat geeft niet, die kan je nog wel even ophalen. Ik let wel op de zaak.' (Ik kan mijn lachen haast niet inhouden!)Waarom dat zo belangrijk is, vraag ik hem, dat de vlammen er ook zijn. Nou, die wilde een vriendje van hem wel kopen. Oké, dat had ik niet kunnen bedenken. Ik stel voor, dat hij ze kan bestellen. Blijkbaar een goed idee. Wanneer zijn juf langs komt voor de aanschaf van een paar Lichtpuntjes, blijkt ook zij een paar vlammen te willen hebben. Nog voor ik kan reageren, hoor ik naast mij: je kan ze ook bestellen, gniffel gniffel.
Inmiddels staan er verschillende vriendjes geïnteresseerd mee te kijken, hoe de zaken verlopen.  Ze bekijken de Lichtpuntjes, maken er complimenten over , rennen even een rondje over het schoolplein ( het zijn wel jongens...) en even later zwermen ze weer om me heen. Concluderend dat de kraam wel iets leger is geworden, om vervolgens elkaar weer achterna te rennen.
Deze ervaring zal zeker hebben bij gedragen aan het idee van Lars dat hij de zaak wil overnemen. Later, als hij groot is, en ik versleten ben... Want, zeg ik tegen hem, ik hoop wel dat ik oma ben wanneer ik ga. Dat vond hij een goed plan: 'Dan ben ik wel volwassen, hè mama?' Dat mag ik wel hopen! Haha.

Sneeuwbal...effect

Verdriet heeft een sneeuwbaleffect. Wanneer je het eenmaal hebt mee gemaakt, komt het bij elke aanraking of nieuwe ervaring met verdriet, gewoon mee. Soms wordt de sneeuwbal een beetje kleiner, doordat het smelt van de warmte. Soms groeit die gestaag door omdat er aan het rollen geen einde lijkt te komen. Het gemis wordt met de tijd groter...
Het is echter niet zo dat je niets kan doen om te voorkomen dat de sneeuwbal te groot wordt om te hanteren en van vernietigende omvang zal worden. Het juist de warmte die je in je hebt, die ook moet gaan groeien, zodat er iets van het verdriet, het pijnlijke verdriet kan smelten. En je weer vrij kan ademen.
Bovendien is verdriet helemaal niet erg. Dat vind ik niet, in elk geval. Verdriet is immers de andere kant van de medaille die Liefde heet. Het is wel een probleem als het te pijnlijk is, als het niet begrepen wordt. En veel begrip voor dat tomeloze verdriet is er lang niet altijd. Dat is jammer, want het proces van verdriet behoort goed door leeft te worden, om niet te kunnen groeien tot die vernietigende sneeuwbal. Dat door leven van de pijn, het voelen van het verdriet, het ervaren van de emoties, hoe onlogisch en stormachtig ze je ook heen en weer slingeren, het is nodig ze te ervaren, ze toe te laten en ze te gaan begrijpen. Dat is het begin van het helen, dat je jezelf gaat begrijpen, dat dit er nu eenmaal bij hoort.
Vervolgens is het belangrijk te beseffen dat je nooit meer dezelfde kan zijn, wat op zich een verlies is, want misschien was je wel heel blij met degene die je altijd bent geweest. Maar dat kan niet, je kan niet onveranderd blijven onder een verlies dat je zo veel verdriet doet. Begrijpen dat je bent veranderd, of je dat nou wil of niet, is een grote stap in het helen, wat soms wel jaren kan duren. Afhankelijk van eerdere ervaringen met verdriet, of je al vaardig bent in het smelten van de sneeuwbal. Oefening baart kunst, ook in het omgaan met je eigen verdriet. En je zal gaan ontdekken wie je nu bent, nu je verdriet hebt ervaren. Je zal gaan ontdekken wat nog wel bij je past en wat niet. Je zal nieuwe vrienden maken of oude verliezen, je zal keuzes gaan maken in wat je voldoening geeft en wat niet meer. Net als dat je weet dat je misselijk wordt na het eten van een bord spaghetti, wat je vervolgens niet meer zal eten, zo zal je ook om gaan met ervaringen die je tegen gaan staan. Belangrijk om dat te doen wat bij je past en niet op wilskracht door te gaan. Dat laatste is een recept voor depressie, zwaarmoedigheid en verbittering.
Begrip vinden voor jezelf is het grootste cadeau dat je deze kerst aan jezelf kan geven. Zonder oordeel kijkend naar jezelf, dat het ook anders zou kunnen. Het is zoals het is. Zo doe ik het, zo ga ik door mijn verliezen heen en neem ik mijn verdriet als een cadeau mee. Ik kan houden van, dus heb ik verdriet wanneer dat houden van een andere vorm gekregen heeft. En het maakt dat ik mij rijker voel met alles dat ik ervaren mag, zowel ontvangen als geven en gewoon: zijn.
Want weet je wat die rijkdom voor mij is? Ik heb een dochter, onzichtbaar voor velen, maar ze gaat altijd met me mee. Ik hoef nooit te wachten tot de school uit is, om haar te spreken of te voelen. Ik hoef niet te bellen om haar te vertellen wat ik mee maak. Ik hoef geen treinkaartje voor haar te kopen, ze reist ongezien, maar duidelijk met mij mee. Waar ik ook ga of sta: wij leven hand in hand, verbonden door Liefde, dat is pure rijkdom.

Lichtende vlammetjes

Het was een mooie bijeenkomst, voor Wereldichtjesdag. Anders dan de bijeenkomst vorig jaar. Toen gingen we naar Groningen en was het in de open lucht. Wat een mooie sfeer gaf, met de bootjes over het water, maar niet handig was om verhalen uit te wisselen.
Nu een andere locatie, binnen en met de mooie Lichtpuntjes erbij. Heel bijzonder, met muziek, gedichten en een warme sfeer, met heerlijke soep, broodjes dus alles voor troost en verbondenheid in dit peilloze verdriet.

En wat zijn het dan veel lichtjes die worden gebrand...

Lars vond het ook mooi om erbij te zijn. Hij had zijn eigen lichtje mogen beschilderen, waarbij hij ook zichzelf erbij beschilderde. Hij was er apetrots op, bedacht ter plekke dat de juf ook had gevraagd of hij een potje mee wilde nemen... heel handig, want dat onthoud mama vast en zeker tot de volgende ochtend... Het idee om dit potje mee naar school te nemen, vond hij een top idee, dan kan hij die aan doen bij het kerstdiner. De juf vond het gelukkig ook een goed idee, dus daar staat zijn lichtje nu te wachten.

En dan, die kerst die nu echt met rasse schreden dichterbij komt. Ik kijk er wederom niet naar uit, die tweede kerst zonder mijn meisje naast mij, bij mij, op schoot om te knuffelen, om samen de boom op te tuigen. Ze vond het zo mooi om te doen. Al sneuvelde er altijd wel een bal of meerdere. Al de hele week staat de kerstboom in de curverbox te wachten tot die in elkaar gezet wordt. Vandaag probeer ik het dan toch, maar nog voor ik de 4de tak in de stam zet, beland die in zijn geheel in de zak, naar de kringloop. Dit jaar een echte boom, die niet in elkaar gezet hoeft te worden om vervolgens weer uit elkaar te halen en naar de kelder te verhuizen. Lars helpt mee met optuigen en heeft er groot plezier in. Gelukkig maar, daar doe ik het dan toch voor :)

wereldlichtjesdag

Het is de tweede zondag van december. Tot vorig jaar, was dat niets bijzonders voor mij. Net als andere jaren was het een gewone zondag, die ergens te midden valt van alle feestelijke drukte. Deze tweede zondag van december, sta ik net als vorig jaar, stil bij Mirthe. En bij allen die een kind los moesten laten aan de dood, ongeacht de leeftijd. Want denk ook aan de ouderen die hun volwassen kind overleven, dat snijdt evengoed.
De dag vandaag is beter bekend als Wereldlichtjesdag. Overal ter wereld worden om 19.00 uur lichtjes ontstoken ter nagedachtenis aan onze kinderen. Vorige week bracht ik al de Lichtpuntjes die vanavond worden aan gestoken door ouders en brussen van een kind overleden aan kanker. Daar zijn wij uiteraard ook bij. Heel bijzonder om daar een aandeel te mogen brengen.
Een vlam, jouw vlam,
Mijn stralend middelpunt.

Cirkeltjes

Ik hou van cirkeltjes. Cirkeltjes zijn een teken dat er verbindingen gelegd worden, als schakels die in elkaar klinken. Overal om mij en met mij, worden cirkeltjes gevormd. Heel bijzonder, want het geeft een verbondenheid, een ervaring die op gevoel wordt gedeeld.
Na een aantal gesprekken, komen er concrete zaken naar voren. Eerdere lijntjes worden aangehaald en vastgeklonken. Het idee is ontstaan om voor nabestaanden iets te organiseren. Vele ideeen zijn de revue gepasseerd en nu is het beklonken: in januari gaan we van start. Vanochtend toen we bij elkaar kwamen was er nog niet direct sprake van, maar ja het is nu wel de tijd dat onze dierbaren GEMIST worden. In januari is dat nog erger, is mijn ervaring. Januari is altijd al zo'n gat in de tijd, in de winter, na alle drukte, maar om dan ook nog een heel nieuw jaar te beginnen zonder...
Daarom starten we in januari meteen. Al pratende komen we op de locatie: waar? Nu ben ik laatst bij een pas gestart koffie-huis/ lunch café/ buurt voorziening in het centrum, geweest. Hartverwarmend om daar te zijn. Ik heb toen ook al een balletje opgegooid, naar de eigenaresse of ze open staat voor zoiets: JA! Zij heeft ervaring als rouwverwerkingscoach. Hoe mooier kan het zijn? De partners waren allemaal ook enthousiast om dit idee. Dus meteen maar op 'proeverij' geweest: sfeer proeven en van de huisgebakken lekkernij proeven. Het cirkeltje werd helemaal rond, toen de datum kon worden vast gelegd voor de eerste bijeenkomst.
En weet je wat dan zo leuk is? De eigenaresse werkt bij dezelfde opdrachtgeefster, waar ik destijds ook heb gewerkt. In mijn eerste zelfstandig ondernemerschap. Deze opdrachtgeefster is de reden dat ik met deze dame in contact kwam én door de Lichtpuntjes, want daar is de oud-opdrachtgeefster een super fan van :)
En dan is de partner van de eigenaresse van dit sfeervolle etablissement, een oud collega van mij. Niet dat we hebben samengewerkt, maar wel voor dezelfde werkgever. Volg je het nog? Allemaal cirkeltjes. Er zijn er nog veel, veel, veel meer, maar dan wordt je duizelig van al dat gecirkel in het rond!

leskoffer

Ik heb tijd over. In elk geval deze middag, de afspraak verliep voorspoedig. Nu is er tijd over voordat ik Lars kan ophalen van school. Naar huis gaan heeft weinig zin, dus ik besluit alvast naar school te gaan en meteen even naar binnen te lopen om te kijken of er weer kaarsresten zijn. Ja, de school zamelt ook in. Dat levert ook behoorlijk wat op, dus het is zaak te zorgen dat de doos elke keer geleegd wordt. De conciërge is op het schoolplein en zegt dat het idd zin heeft om de doos te legen, die is bijna vol. Gelukkig zit alles in tasjes en kan ik zo mee nemen. Ik loop langs de dierenhoek, mijn oog valt op een koffer: de leskoffer.
Eerst realiseer ik het niet eens, het logo wat erop staat is mij zo vertrouwd. Maar dan valt het kwartje, vorige week zag ik meerdere van deze leskoffers staan. Een mooi initiatief. Voor Mirthe was het nog niet nodig dat haar klasgenootjes werden geïnformeerd over kanker. Want dat is deze koffer: lespakket over kinderkanker. Een aantal klasgenootjes van Mirthe zitten nu in groep 3, weer hebben ze een klasgenootje met kanker. Dan ben je 6 jaar en dan maak je het voor de tweede keer mee. Hoe leg je dat uit? Hopelijk helpt deze leskoffervan de VOKK ze daar een handje bij.
Ik kan me geen leven meer voor stellen zonder kinder kanker. Terwijl dat de eerste 34 jaar van mijn leven een ver-van-mijn-bed-show was.

kwijt

Soms raak je iets kwijt, weet je niet meer waar het ligt. Om het vervolgens terug te vinden op een moment dat je het niet verwacht. Dat het je eigenlijk ook nog wel overvalt om het dan in handen te krijgen.
Zo is dat ook met dit gedicht. 10 jaar geleden schreef ik het, na een rusteloze nacht. Na het verlies van een mooi mannetje, 45 jaar werd hij, hij was niet groter dan Lars nu is. Hij reed elke dag op zijn skelter, was gek op het koningshuis, de paus en had 'iets' met schoenen. Plotseling op een warme dag in mei, geen vuiltje aan de lucht, belandde hij aan het einde van de dag, tijdens mijn dienst, in het ziekenhuis. Om die nacht weg te vliegen. De dood, zo dicht bij, zo tastbaar, zo onwerkelijk. Niet voor het eerst, wel voor het eerst zo confronterend. Ik sliep er slecht van, deze woorden spookten door mijn hoofd. Ik heb ze voorgedragen op zijn uitvaart. Ik denk nog vaak aan hem.
Deze woorden heb ik weer gezocht, ze zijn zo tijdloos. Kon ze niet vinden, tot ik gister ineens tijdens het opruimen, van die ene doos, ineens werd gecondronteerd met die woorden. Hoewel het nu anders voelt met Mirthe, is het een gevoel dat herkenbaar blijft. Ik moet het gewoon delen.

Sprakeloos, Rusteloos, Machteloos

Wacht ik...

Leegte,

Want jij bent er niet.

Vol verbazing, Vol emotie, Vol ongeloof

Wacht ik...

Stilte,

Want jou hoor ik niet.

Onverwachts, Onterecht, Onbegrijpelijk,

En ik wacht...

Stilte...

Leegte...

(Voor Koert, 28 mei 2005)

6 december

Ik word wakker, blij dat het 6 december is! 6 december.... Ik was eerder een keer heel blij dat het 6 december was. Dat had niets met de Sint te maken. Dat jaar zou die op 7 december komen, precies zoals het ons paste, fijn zo'n flexibele Sint. Dat jaar was het om Mirthe, om haar behandeling dat ik de vlag zou hebben uitgehangen, als we die hadden gehad. De 7,5 maand voor deze 6 december hadden we geleefd zoals we nog niet eerder hadden mee gemaakt: tussen hoop en vrees, om haar leven.
Dat heeft mij voorgoed veranderd, dat traject en alles wat erna nog stond te gebeuren. Het lijkt een eeuwigheid geleden! 6 december, nog maar 2 jaar geleden dat we voor het laatst naar het ziekenhuis zouden gaan voor behandeling, de laatste bestraling. Om dat te vieren namen we cakejes mee, Mirthe was er maar wat trots op! Nog voller beladen, gingen we weer naar huis. Want overal waar we kwamen kreeg Mirthe een cadeautje, op de bestraling, op de Pacu, zelfs op de poli, waar we ongepland toch even langs moesten, voor een sondewissel. De wandelwagen volgeladen, Mirthe opgetogen, met gierende banden naar huis. Dag ziekenhuis, da-ag, da-ag behandeling! Nu konden we gewoon weer de rest van ons leven oppakken. Dat het niet zo gemakkelijk zou gaan, was al snel duidelijk, want waar begint de rest van het leven, wanneer het einde zoek is?
Toch was het een dag om gevierd te worden, met alle feestdagen voor de boeg. Dat is niet veranderd, niets veranderd. Daar heb ik nog steeds geen zin in. Hoe gaan we het dit jaar doen? Het liefst met de kop in het zand en wachten tot voorbij is...of toch niet? Nee, eerst werken, werken, werken. Volgende week zaterdag eerst de kerstmarkt in het Nobelcentrum hier in Assen. Woensdagavond weer verkoop op het schoolplein en dan...komen die dagen wel heel dichtbij.

Bye bye Sint

En dat hebben we ook weer gehad, de Sint. Ik hou van het Sinterklaasfeest, echt, maar ik ben er nu voor de komende jaren wel klaar mee. De Sint die hier dienst had dit jaar, was een behoorlijk chaotische Sint. Een paar keer kwam Lars verbaasd naar me toe, dat de schoen nog leeg was. Om vervolgens te roepen dat de Sint bij de achterdeur of zelfs in de badkamer de cadeautjes had neer gelegd...gekke Sint. Zoals Mirthe zou zeggen.
Ja gekke Sint. Sint heeft het hoofd niet staan naar feestelijk een feestje vieren. En Lars is hardvochtig in zijn geloof. Het ligt aan zijn bouwjaar, zo leerde ik deze week, na een gesprekje met zijn juf, terwijl ik de laatste Sint inkopen aan het  doen was. Mirthe mocht natuurlijk niet vergeten worden!
De juf vertelde me dat ze nog nooit een groep 6 had gehad dat nog zo op ging in het Sint feest. Ze keek zelfs het Sinterklaasjournaal met de klas en ze kreeg de meest boeiende verhalen over de hnnebedstenen van de Pieten. Het ligt dus niet aan Lars, het is in de hele klas nog een heel spannend gebeuren. En dat terwijl ze voor het tweede jaar op rij surprises maken, het zijn goede hulpen voor de Sint...
Nee ik hoef even geen Sint meer. Niet meer naar de intocht en noet meer die eindeloze liedjes. Ooit, zal het wel weer leuk zijn. Maar nu, simpele cadeautjes deze avond, geen voorpret in gedichten of surprises. Lars is goed verwent, kreeg alles waar hij om heeft gevraagd. Met moeite kon hij dingen bedenken en de dingen die hij wou zijn gekomen. Op 1 ding na dan: de WIIU, of een Nintendo 2 of 3 ds, had ook wel gemogen, bij nader inzien. Helaas, voor derde jaar op rij, zat dat er niet in. Mogelijk dat hij zijn zinnen zet op de kerstman, zoals vorig jaar, maar goed dat praat ik er dan maar weer uit, of niet, want dat deed ik vorig jaar toch ook.
Bye bye Snterklaasje. Het was me een waargenoegen, maar tijd om dit tijdperk af te sluiten, voor nu. Met dank aan alle hulpsinten, die Lars hebben verwend. De spelletjes kast is weer goed aangevuld!

De Roze Jas

Roze jas,
Het is de tweede keer dat ik je nu zie
Roze jas,
Ook al wil ik het nie'
Roze jas,
Trekken mijn ogen naar jou toe
Roze jas,
Je weet niet wat je met me doet

Je beweegt zo soepel
Je beweegt zo vrolijk
Je bent zo lieflijk
Je doet zo vrij

Het komt niet door jou
Maar door degene die jouw past
Dat ik moet slikken
Om wat had kunnen zijn

Jouw draagster is gezond
Jouw draagster is ongewis
Van het leed dat jouw dubbelganger
Heeft kunnen omhelzen

Roze jas,
Jij werd eerder uitgekozen, door een meisje
Ook nog ongewis van het leed dat zij verdragen moest
Een meisje zo trots op jou, zelluf uitgekozen
Met hulp van haar mama
Een meisje met de belofte een dame te worden

Roze jas,
Ik zie jou
Ik zie het verhaal dat ik met jou ken
Ik zie mijn meisje
Zoals ze ooit geworden zou zijn

Roze jas
Nooit zo maar een Roze Jas
DE ROZE JAS

-SML-


Mirthe was 2,5. Ik ging met haar shoppen voor een nieuwe winterjas. De winter kon wel bijna voorbij zijn en de winterjassen in de uitverkoop, dus op de groei aan schaffen. Bij de H en M hing deze mooie roze jas, met hartjes all over. Mirthe vond hem meteen mooi, passen wilde ze dan ook graag. Voor we naar huis gingen, moest die ook meteen aan. Ja, echt een dame in de dop! Ze straalde ervan. Dit zou nog vaak herhaald worden, het samen shoppen, dacht ik toen. Minstens 4 x per jaar....ik ben geen shopper, hoor, dus het zou niet aan mij liggen.
Het was de eerste en laatste jas die we samen kochten. Ze heeft hem die winter erna makkelijk kunnen dragen. Niet dat die zo groot gekocht was, de behandeling remde haar groei. Nu hangt die de tweede winter ongebruikt op de kapstok.

Doel: Betere zorg voor kinderen met/ na een hersentumor

Gister was een lange en intensieve dag voor mij, maar ook inspirerend. Het was ook nog een feestelijke dag, want: SuperMirthe's Lichtpuntjes bestaat een halfjaar!!!
De dag begon niet anders dan anders, gewoon Lars naar school brengen. Maar daarna door naar een zuiderlijker punt van Nederland: Limburg. Want in Limburg lag een partij kaars(rest)en klaar om te hergebruiken. Wat fijn, de hoeveelheid was het ritje meer dan de moeite waard. Hoewel, het was niet de enige reden dat ik op pad ging. Ik zou toch al die middag naar het midden van het land af reizen, dus dacht ik doe een rondje Nederland en heb zo de helft van de provincies doorkuist. Doe ik ook niet elke dag en dat voel ik vandaag goed ook. Bijkomen van alles!
De reden dat ik 's middags naar het midden van het land zou gaan, heeft alles te maken met één van de doelen waar SuperMirthe's Lichtpuntjes geld voor inzamelt: goede (verbeterde) zorg en begeleiding voor kinderen met of na een hersentumor. De klankbordgroep die hier in mee gaat denken en waar ik aan deel neem stond op het programma. Op kantoor van de VOKK in Nieuwegein, dus een eindje rijden zat er voor mij in elk geval wel in. 3 provincies verder rijden, draai ik mijn hand dan ook niet voor om. Hoewel ik me in de auto een paar keer hardop af vraag waarom ik de lat zo hoog leg...nu ben ik wel een paar dozen kaarsresten rijker en kan ik volop aan de bak! (niet dat ik veel stil kan of hoef te zitten, de aanlevering blijft mooi op peil).
Ook de uitlevering van de Lichtpuntjes stijgt gestaag. Ook naar de bijeenkomst ga ik niet met lege handen. Het ene deel voor de komende wereldlichtjes dag en het andere deel in de kleuren van de VOKK (meer zal ik er niet over zeggen, haha). Zo is de auto toch iets lichter op de terugweg.
De bijeenkomst op zich beloofde een vol programma, met veel nog in te vullen open plekken. Valkuilen zijn er ook, zo blijkt wanneer een groep profs bij elkaar komen. Betere zorg is meer dan alleen het medische traject af te dekken, het mag wel gezegd worden dat de medische zorg goed  verzorgd is in ons kikkerlandje. Het is alles eromheen dat de aandacht verdient. Er mist coördinatie en verbinding tussen de disciplines, wat ook duidelijk werd gister. Het is dan fijn om te merken dat er meer mensen zijn die begrijpen dat dát nodig is: een casmanager/ vast aanspreekpunt om als ouders op welk moment van de behandeling of natraject terecht te kunnen met alle vragen (want die zijn talloos en zeer divers).
Waarom vind ik dat zo belangrijk? waarom zet ik mij in voor deze kinderen en gezinnen? Omdat het zo eenzaam voelt, om geen antwoorden te krijgen, alleen te horen:  'de tijd zal het leren' of 'dat zal je moeten navragen bij die of die'. Die het dan vervolgens ook niet weet, omdat er gewoonweg weinig over bekend is: NAH bij een peuter. Zoals in ons geval de situatie was. Talloze voorbeelden kan ik noemen, wat wij hebben meegemaakt en wat ik van anderen hoor, wat aanleiding is tot verbeteringen, van voornamelijk communicatie kanalen. Dan kan een antwoord een troost zijn, in die eindeloze zoektocht. Want die is eindeloos, voor de rest van het leven van het kind.
Mirthe zal het vast prachtig vinden om te zien dat haar mama en haar behandelend arts zich samen in zetten voor haar lotgenootjes. Ik zelf vind dat in elk geval een bijzondere ontwikkeling.

De eerste beursgang

Net als de rest van de week is het vandaag op tijd op staan. Vanaf 8 uur mogen we de stand inrichten. Het is praktisch in de achtertuin, dus reistijd is er niet. Het is dat er een omleiding is anders waren we er met 5 minuten, nu zijn het er wel 7.
Lars gaat mee naar de Nieuwe Kolk, om daar samen met de auto door zijn vader te worden opgehaald. Gelukkig vindt Lars niks aan de dood eng of vreemd. Ik weet wat mij te wachten staat, denk ik. Toch is het even een slik moment wanneer ik zie in hoeveel getale de lijkenkisten uit geladen worden, hoeveel nette pakken er rond lopen en sjouwen met allerlei entourage, zo gek als je het kunt bedenken. Naast alle grote auto's, busjes, komt er ook een lelijk eendje aangereden, daar steken wij dan niet zo gek tegen af, met ons rode autootje.
Tijd om uit te laden. Blij met het 'hondje' waar alle dozen opgestapeld kunnen worden, rijden we richting laadperron. Lars loopt gewoon mee, blikt of bloost niet van de lijkenkisten of wat dan ook, dat hij hier voor ogen krijgt.
Meteen vanaf het laad perron komen we in de zaal, we lopen door naar de toegang tot de zaal, want daar in de doorloop is mijn stek voor vandaag. De stand heeft niet meer, niet minder om handen dan een tafel van 1 bij 2. Prima, daar kan ik best mee uit de voeten. Al moet ik zeggen dat ik meer showruimte heb gehad voor minder geld (zelfs voor geen geld). Hoe dan ook, uitpakken, want dat is de bedoeling natuurlijk. Een bescheiden deel van de voorraad komt te voorschijn. Mijn vriendin komt ook aangelopen en helpt mee met opbouwen. Lars is inmiddels al vertrokken met Chris, voor een gezellige dag.
Hier en daar komen bekenden al even gedag zeggen of de Lichtpuntjes bewonderen. De mond tot mond reclame werkt ook, via via weten mensen van de Lichtpuntjes en komen kennis maken, enthousiast over het gedachtegoed erachter. Voorstellen tot samenwerken en vragen naar de mogelijkheden. Al met al is de stand ruim op tijd ingericht. Erg blij ben ik met die prachtige banner, die een mooie eye cathcher is voor vandaag. Vanaf de ingang blinkt Mirthe de beursgangers tegemoet.
De dag verloopt zo enthousiast als die begon, met veel gesprekken, veel interesse en veel 'o ja, dat heb ik gelezen in de krant'. De beurs is een goed bezocht, boven verwachting van de meesten, waren er aan het begin van de dag sceptici, onder de standhouders, aan het eind van de dag is iedereen opgetogen over de opkomst.
Ik heb de dag 'overleefd', ben erg blij met het resultaat, wat zich vooral uit in de stapel visitekaartjes. Kennismakingsgesprekken en beloften om elkaar later weer te treffen om dit enthousiasme om te zetten naar uitvoering. Uitvoering van workshops, rouwverwerking, herdenkingsbijeenkomsten of andere waardevolle aanvullingen in het Land van Rouw. Uitnodigingen voor samenwerking en deelname aan volgende beurzen.
Gek hoe het leven kan keren en wendingen neemt, die je dan niet verwacht. Want hoe kom ik op een uitvaartbeurs terecht, terwijl ik zelf nog zo volop in de rouw ben? Een kleine terugblik vind ik wel gepast.
Mirthe heeft een prachtig plekje op de begraafplaats, mooi aangekleed zoals dat vorige week in de uitzending te zien was. Maar wel een tijdelijke aankleding. Voor de uitzending hebben we plantjes gepoot, daarvoor was het een mengelmoes van knuffels, kaarsjes en dergelijke, weinig eenheid. In februari, toen beplanten niet zoveel zin had, zijn we gaan zoeken naar een permanentere aankleding van haar 'tuintje': een grafmonumentje.
Het is zoeken, naar dat unieke, persoonlijke monumentje. Na een zoektocht, kwamen we uit bij een paar kunstenaars. De ene in de randstand, de andere in het noorden, maar werkzaam in het hele land. De ene reageerde al snel, dat ze was gestopt. De andere reageerde na een iets langere tijd. We spraken af om te bellen. Een eindeloos gesprek, waarin zij het woord 'lichtpuntjes' in de mond nam. Natuurlijk vertelde ik daarop meteen over de Lichtpuntjes. We kwamen tot een afspraak, bij ons thuis, waarbij ze meteen een grote tas vol kaarsresten mee nam! Onder het genot van koffie en koek, spraken we eerst uitgebreid over de kaarsen, dat ze veel te goedkoop waren, dat ze in de uitvaart op hun plek zouden zijn en dat zij met 'iets' bezig was te organiseren in Assen... Ja, daar zou ik goed tussen passen. Dat 'iets' had natuurlijk met de uitvaart te maken, maar ik had geen idee wat ik mij daarbij moest voorstellen. Voelde ik mij nog niet klaar voor ook. Het was toen maart, ik had 2 planken in de kast gevuld met kaarsen... de eerste mooie Regenbogenkaarsen net gemaakt. Hooguit 6 op voorraad...en nog niet veel vertrouwen in eigen kunnen.
De volgende keer dat we elkaar zagen, was het ontwerp klaar. Het was zomer, samen zijn we naar de begraafplaats gereden en hebben we gekeken hoe het ontwerp tot zijn recht zou komen. Mooi, wordt het zeker, kleurrijk, stralend en zacht, precies zoals Mirthe is.
Gek hoe een balletje ergens begint te rollen en dan zijn eigen pad kiest om toch op dat punt uit te komen, wat nog meer beweging brengen zal.
Het voelt warm, welkom en verrijkend, terugkijkend op dit proces, maar ook terug kijkend op weer een stralende dag. Vandaag ga ik proberen daar van bij te komen, morgen opladen, overmorgen weer een lange enerverende dag, waarbij ik van plan ben, de helft van onze provincies te doorkruizen. En dat op de dag dat SuperMirthe's Lichtpuntjes haar half jarig bestaan viert. Alles staat die dag in dat teken, van stralen en groeien. Nu eerst bij komen en opladen dus.

O ja, de lezing van Manu Keirse was inspirerend! Een oproep om vooral kinderen te leren omgaan met verdriet, rouw en verlies. Iets meer hierover op Mirthe's blog.

De beursgang van SuperMirthe's Lichtpuntjes

De eerste beursgang is morgen een feit. De uitvaart is niet zo maar een tak van ondernemen waar ik lichtzinnig over denk of voel. Ik weet hoe het is om iemand te missen, ik weet hoe mooi het is om iemand te betrekken bij het leven, ook al is ze er niet meer. Ik weet het. De behoefte is er elk moment van de dag. De behoefte die voort komt uit het gemis, uit de liefde die oneindig is.
Tijd speelt hierbij geen rol. Het gemis blijft, wordt misschien verweven met het leven. Maar 1 ding staat vast, wanneer er een mate van regie is over het afscheid, over de herinneringen aan het afscheid, draagt dat enorm bij aan het verweven van het gemis met het leven.
Want wat je overkomt, wat er onder je neus gebeurt en waar je geen zeggenschap over hebt gehad of kunnen hebben, dat is waar de pijn zit. Regie kan heel ver voeren, maar niet of de dood komt of op zich laat wachten. Dat is zeker: hij komt. Of we het plannen, wensen of niet, altijd op zijn eigen tijd en zelden zonder verdriet, gemis of spijt.
Er is weinig waar ik spijt van heb met betrekking tot Mirthe. Daarom kan ik doen wat ik doe. Elke keuze die er was, is weloverwogen gemaakt, hoe snel die soms ook gemaakt moest worden, wel overwogen met oog op kwaliteit van leven. Zolang wij liefde konden geven, was die kwaliteit gegarandeerd, tot voorbij de dood... ja, want voorbij de dood, leeft ze verder.
Ze leeft veel verder dan ik me had kunnen bedenken en schijnbaar ook zonder zeggenschap. Wanneer ik in korte tijd al een paar keer mee maak dat de Lichtpuntjes in de krant staan en ik er niks van weet. Het leeft, de Lichtpuntjes, dat is mooi, dat is prachtig. Morgen gaan we weer stralen! Met al het roze zal het niet moeilijk zijn om ons te vinden, denk ik zo.

Die andere voorbereiding

Van de boekenbonnen en het cadeaugeld, van mijn verjaardag, kocht ik voor mezelf een paar boeken, maanden geleden al weer. Een boek van Elizabeth Kubler-Ross en een boek van Manu Keirse. Van beide had de boekhandel 1 titel die ik nog niet had gelezen, dus de keuze was niet moeilijk. Van Manu Keirse was het 'Als ik er niet meer ben', wat mij de suggestie doet wekken, dat het gaat over het sterven en daarna de rouw. De ondertitel verheldert wel enigszins, maar ik zal dat niet hebben geduid bij aanschaf: goed omgaan met de laatste fase van het leven. Nu heb ik het uit de kast gepakt, want deze week ben ik waar Manu Keirse ook is, hij geeft immers een lezing op de Uitvaartbeurs waar ik met de Lichtpuntjes sta. Helaas kan ik de lezing logischerwijs niet bij wonen, ik ben nodig op de stand. Helaas, ik zou hem graag horen spreken, nu hij zo dichtbij is...! Er restte mij niks anders om op voorhand contact met de beste man op te nemen. Dat deed ik al eerder om toestemming te krijgen om zijn woorden te citeren op het blog. Gelukkig mocht dat, mits de bron vermeld werd.
Nu dus maar weer die stoute schoenen aan getrokken en gevraagd of hij een ontmoeting mogelijk acht, bij mijn stand wel te verstaan. Aangezien ik niet verwacht bij de stand weg te kunnen... Die mogelijkheid is er, gelukkig, ik kijk er naar uit. En om in de stemming te komen, dacht ik: laat ik bovenstaand boek gaan lezen. Verrast werd ik wel, want eigenlijk gaat het over de fase voor het sterven. Het boek zet de lezer tot na denken over het eigen einde des levens. Niet alleen of je wel of geen euthenasie wil, maar alles wat daaraan voorafgaat en dat is veel. Ik weet het, IK WEET HET. Dat besef klapt er ineens in, ik wéét het, want ik maakte dergelijke keuzes al eens voor de meest onwaarschijnlijke persoon in mijn leven, de jongste van het gezin: Mirthe.
Manu roept op tot weloverwogen keuzes en niet klakkeloos elke behandeling aan te gaan die voor gesteld wordt. Bij elke keuze dient er het volgende bedacht te worden:
'Bij elke behandeling moet je de vraag stellen of je er beter van zult worden, in de dubbele betekenis: weer gezond of beter dan je was. Als een behandeling niets anders oplevert dan een verlenging van lijden, dan is er geen geldige grond om die aan te bieden.' Laat dat nou precies de overweging zijn waar wij tegen aan liepen, toen Mirthe zo veel harder achteruit ging, ondanks die vervelende behandeling en alles wat er pijnlijk aan was. Het is precies die reden dat we besloten niet nog meer medicijnen te geven, wat soms wordt gedaan om het leven te verlengen. Dit was niet verlengingswaardig. Ik sta nog steeds achter elke keuze die we toen maakten, op de momenten dat we ze maakten op basis van de kennis die we hadden. Ik zou het net zo weer doen. Weloverwogen en tegelijk 'niet te doen' ( om mezelf maar eens te citeren uit de uitzending).
Natuurlijk is het een heel ander verhaal om keuzes te maken voor iemand die er niet over in gesprek wil of kan. Nee, Mirthe liet wel op haar manier weten dat ze het er aan toe had, door die ladder te laten tekenen, want 'Mirthe gaat naar de sterren' en te zeggen 'Mirthe wordt niet beter'. Woorden die er niet om logen gezien de situatie waarin zij zich bevond.
In het boek gaat het er voornamelijk over dat je er met elkaar over in gesprek gaat (in elk geval tot het punt waar ik nu ben en dat is nog niet ver, blz 19...)
Het is wijs, hoe pijnlijk het ook is. Door er niet over te praten, gaat het niet weg. Nee misschien komt het dan juist heel hard je leven binnen gezeild. Dus laten we het gaan hebben over die laatste levensfase, gezellig bij een kaarsje, deze donkere, feestelijke dagen. Hoe zie jij je laatste levensfase en wat als...? wat mag je omgeving dan wel of niet beslissen?

Haren

Vanaf het moment dat Mirthe kaal werd, door de chemo, snapte ik hoe ingrijpend dit is. Mirthe kon niet aangeven of ze het erg vond, ze kon toen immers niet praten. Het gebeurde haar gewoon en 'that's it'. We hadden het er niet over, wel knipte ik haar haartjes eraf toen de plukken er in bossen uitvielen en het haar overal ging zitten waar het niet hoorde, met name in haar gezicht. Ze lag toen voornamelijk op bed en kon haar handen niet bewegen, net als het praten was dit sinds de operatie uitgevallen. Hoe vervelend is het dan om elke keer haren overal te hebben zitten? Dus ik pakte de schaar en knipte haar haartjes kort. Het stond haar nog stoer ook!
Niet heel lang daarna, was ze werkelijk kaal, op wat donshaar na. Kaal. Ze was nog nooit kaal geweest. Als baby geboren met een bos donker haar en nooit is het 'nesthaar' uitgevallen. Zoals dat wel bij haar broer gebeurde toen hij baby was. Mirthe zat voor haar eerste verjaardag in de kapperstoel, zo lang als het was. En leuk vond ze het niet! Later volgde er nog een tweede keer, ook toen was het niet leuk. En de derde keer was ik het die dus alles kort knipte. Helaas was het daarna niet meer nodig. Het haar groeide wel weer, ondanks dat de tweede behandeling ook chemo bevatte, de haren bleven zitten en groeiden! Wat vond ik dat mooi, hoewel het nog bij lange na niet lang genoeg was om de kale plekken op haar achterhoofd te bedekken. Plekken die anders altijd kaal zou zijn gebleven. Een staartje zou niet mooi zijn geweest.
Het gebeurt bij veel kindjes die bestraald zijn op het hoofd, dat ze kale plekken houden. Dan is een haarstuk wel wenselijk, zeker als ze op de leeftijd komen dat uiterlijk belangrijk is. Ook kinderen die ouder zijn en behandeld worden en dus kaal zijn, kunnen een haarstuk prettig vinden, omdat ze er dan niet zo 'ziek' uitzien. Dan is het meestal tijdelijk, maar wel prettig als je een jaar of 2 kaal door het leven gaat, toch? Soms wil je die ziekte vergeten, geloof me, met een kaal hoofd wordt je die kans niet gegeven.
Stichting Haarwensen biedt de gelegenheid om deze kinderen, maar ook kinderen die door een andere ziekte altijd kaal blijven, een haarstuk aan. Zij hebben daarvoor wel haar nodig. Onbehandeld haar, dus niet geverfd, zonder permanent of ander soortige behandeling. Ook geen grijze haren!
Al vlak na de start van de behandeling had ik voorgenomen om mijn haar te doneren. Of ik dan zelf kaal door het leven zou gaan, maakte mij toen niet uit. Een afspraak was al gemaakt, alleen gooide een spoedopname van Mirthe roet in het eten, daarna kwam het er niet meer van. Toen Mirthe klaar was met de behandeling, kon ik mij er niet toe zetten om daadwerkelijk te doneren. Ik zat wel in de kapperstoel, weer een stuk eraf. Maar het idee liet mij niet los. Ik wilde het toch graag doen. Sinds die ene keer vorig jaar, heb ik de kapperstoel gemeden, om lengte te sparen én na het knippen een leuke coupe over te houden.
Vandaag was het dan zo ver, de vlecht ging eraf! En terwijl ik dat heb laten doen, realiseer ik mij, dat Mirthe die haren heeft vast gehouden, daar gingen haar handjes nog doorheen. Liggend op bed, terwijl we nog even een keer konden knuffelen, aaide ze mijn haren. Die haren zijn nu voor een kindje die daar hopelijk heel blij van wordt en er prachtig zal uit zien.

Beursstress

De folders worden gedrukt. Hoeveel is genoeg? Hoe groot is de beurs, wie komen er op af, wordt het druk? Geen idee. Ik weet wel dat ik een prachtig plekje heb! Stand nummer 10. Prachtig, klopt helemaal. Ik sta naast het rouwcentrum De Boskamp, ook dat klopt helemaal.
Naar de beurs, een half jaar in bedrijf en dan al op de beurs staan. Ik vind het een hele grote stap en zeker één die ik niet had gezet als ik hier niet in voorgedragen was. Mirthe zal het weten, Mirthe weet precies die mensen te vinden die me op weg helpen en de juiste aanzet geven. Mirthe wil stralen en dat is wat we gaan doen! Nu nog alle puntjes op de i en blijven ademhalen, diep adem halen.

De dag erna

Vandaag is het hetzelfde weer als tijdens de opnames. Dat zou je niet zeggen, maar voor we gingen draaien stonden we eerst met ons allen t schuilen voor een enorme hagelbui. Toen de opnames eenmaal begonnen werd het wonderwel 2 uur lang droog, om vervolgens weer los te barsten toen de laatste beelden zonder mij en de presentatrice werden geschoten. Toen ontbrak alleen de sneeuw, maar voor de rest ging het van zon naar een bui en andersom, net als dus vandaag.
Bijzonder dat ze nou net het stukje van weduwe, wees en moeder zo duidelijk laten terug komen. Ik had toen nog niet aan Vlindermoeder gedacht, want daar is het in dit blog allemaal om te doen. Als Vlindermoeder verbonden blijven met je kind, zij die niet meer tastbaar aanwezig is, maar dat zeer zeker wel is!
De reacties zijn hartverwarmend, alweer. Er gebeurt veel dat voor mij hartverwarmend is, het wordt misschien een beetje eentonig, maar zo beleef ik dat nou eenmaal. Mirthe voelt zo dichtbij deze dagen. Met alles wat ik doe, straalt zij door. Nu het naar topdrukte gaat met de Lichtpuntjes voel ik haar stralen en blij zijn en streng zijn: ademhalen mama, rustig aan, 1 ding tegelijk. Gelijk heeft ze natuurlijk, maar ik heb een hekel aan nee verkopen en wil dus wel genoeg voorraad hebben. Vrijdag bemerkte ineens dat even een serie maken, resulteerde in lege dozen....help. Even een oproep op fb en ja hoor de stroom is weer op gang. Vandaag weer een serie gemaakt en 2 bestellingen afgemaakt. Hoezo zondag rustdag? Ik werk elke dag wel een paar uur, die zelfstandigen grens van minimaal 1225 uur per jaar, van de belastingdienst, die haal ik wel, zelfs al zouden we rekenen vanaf 1 juni. De dag dat ik officieel ben begonnen. Maar goed, alles om Mirthe te laten stralen en ik geloof dat dat wel lukt. Nu maar even rust nemen, zodat ik ook kan blijven stralen.

Uitzending Bakkie Troost

28 april waren de opnames. 29 april was het 2 jaar geleden dat we dat verschrikkelijke bericht kregen na de eerste (van vele) MRI die Mirthe eerder die dag had gehad. 2 jaar, is niks op een heel mensenleven, die 2 jaar heeft onze wereld op zijn kop gezet. Toch is het in 6 minuten mooi weer gegeven wat Mirthe en haar overlijden met mij heeft gedaan.
Dank aan de redactie van Bakkie troost, voor dit mooie dokument. Klik op de link voor de uitzending.
Bakkie Troost, Mirthe

licht aanraken

Keer op keer raak ik aan de praat, keer op keer komen er bijzondere, unieke verhalen boven tafel. Zo mooi, zo bijzonder. Want elke keer worden dierbaren weer even genoemd, even geraakt in de aandacht, wordt hun naam hardop uitgesproken. We missen toch allemaal wel iemand, die ooit ons dagelijkse leven vulde. Missen door afstand, door verhuizing, door andere levens, door eindige levens. Hoe mooi is het dan, dat ze even uit de herinnering worden gehaald en even weer aan de oppervlakte komen, omdat ze worden gemist. Daarbij maakt het niet uit wat de lengte van het leven is geweest. Zelfs als het voor de wet niet heeft bestaan, door een onvoldragen zwangerschap. De ziel is wel degelijk aanwezig geweest, in levende lijve, verborgen, maar in levende lijve.
In het ene gesprek vandaag is een jong, onvoldragen leven onderwerp van gesprek, bij een ander gesprek is het de vader, die te jong overleed. Wel als opa, maar toch te jong. Wat is te jong? Gaat niet iedereen te vroeg, te jong, wanneer ze geliefd worden en niet gemist kunnen worden?
Toch durft de verzekeringsagent waar ik mee sprak, vandaag, ronduit te zeggen: mooi, het is mooi hoe je je dochtertje laat voort leven. Kijk, dat doet mij goed. Want niet velen durfen zonder omhaal te zeggen dat het mooi of leuk is, wat ik doe. Wanneer dat gezegd wordt, komt er snel achteraan dat het bijzonder is, misschien wel zingeving geeft, of een vorm van therapie is. Ik heb maar één doel: Mirthe's Licht verspreiden, het licht dat ze in mij deed ontvlammen, verder laten stralen. Welke woorden er verder ook worden gegeven...termen die misschien begrepen worden, maakt niet uit, hoe het ingepakt wordt. Dit is wat ik doe, waar ik veel meer uit haal dan welke zingeving, welke therapie me ooit zou kunnen geven.

Een vlam

Een Vlam,
Zo groot, zo klein
Hoe voelt 't, om jou te zijn

Een Vlam
Zo rood, zo blauw
Die zegt: ik houwt van jouw

Een Vlam
Zo donker, zo licht
Het straalt af, op jouw gezicht

Een Vlam
Zo koud, zo warm
Het voelt, hoe intens ik jou omarm

Een Vlam
Zo nietig, zo groot
Zo mooi, zo stralend
Zo sprankelend, zo verlichtend

Jouw Vlam
Mijn stralende middelpunt

netwerken

Ik voel een grote dankbaarheid voor en een grote verbondenheid met Mirthe. Overal waar ik kom, in alles wat ik doe, komen dingen weer samen, als cirkeltjes die in elkaar overlopen. En zonder toeval is de timing elke keer weer perfect. Er ontstaan samenwerkingsverbanden waar eerder een client-begeleider/verzorger, werknemer-werkgever, moeder van patiënt-arts, relaties bestonden, wordt het nu ondernemer-ondernemer, begeleider-begeleider, projectmedewerker-projectmedewerker, het is werkelijk heel bijzonder. En in alles voel ik de subtiele, voor mij bijna tastbare aanwezigheid, van Mirthe. Zo had ik vandaag een, in ondernemerstermen genoemd, netwerkgesprek met Mirthe's fantastische uitvaartverzorgster. We kunnen elkaar vinden in de plannen die we beiden hebben voor de toekomst. Daar komt zeker een vervolg op. Na samen de minuut in stilte te hebben genomen voor Parijs, nemen we afscheid. Met de belofte binnenkort contact te hebben, in elk geval opde beurs volgende week.
Zo ben ik in ondernemerstermen gezegd dus aan het netwerken. Contacten die ik onder de verdrietigste omstandigheden heb opgedaan, worden nu heel waardevolle samenwerkingsverbanden. Het is de afgelopen maanden al vaker voorgekomen dat oude verstandhoudingen veranderden naar andere vormen van verstandhoudingen. Waarbij ook oude contacten waardevolle vervolgen krijgen. Zoals vervolgens gebeurde:
Ik rij weg en besluit naar de Appie te gaan. Ik vraag me meteen af waarom, want heb geen boodschappen nodig, hoewel er altijd wel iets te verzinnen is natuurlijk. Mirthe vindt toch dat ik moet gaan. Ik kan maar beter naar haar luisteren, want dat heb ik gister beloofd voor ik ging slapen. Het is bij dit verhaal handig om te weten dat ik ooit bij de Appie heb gewerkt. De bedrijfsleider van toen, is nu bedrijfsleider in het filiaal waar ik vaste klant ben. Ik zie hem regelmatig lopen, maar sinds ik weet waarom ik hem eigenlijk wil spreken, loop ik hem schijnbaar elke keer mis. Klinkt vaag, maar een tijd terug trof ik hem elke keer en dacht ik, er is iets wat ik je wil vragen, maar ik weet niet wat...logisch toch?
Dat ik hem kan vragen of hij kans ziet via het bedrijf in te zamelen, komt Chris dan als idee mee...hoe kon ik dat nu over het hoofd hebben gezien? Dus bij elke keer boodschappen doen, kijk ik of ik hem zie, natuurlijk niet. Zo gaat dat altijd, toch? Nu denk ik erover om via de counter een afspraak te maken, maar weer denkt Mirthe daar anders over.
 Mirthe vindt dat ik maar beter even bij de betaalautomaat kan pinnen. Ik luister natuurlijk, stel je voor dat ik bij het afrekenen te kort kom, dan kan ik maar beter zeker weten dat ik de boodschappen kan betalen, die ik niet hoef te halen, haha. En zo moet ik eerst even wachten, tot de pinautomaat vrij is, dan ben ik aan de beurt, doe de pas erin, kijk over mijn schouder en tada, daar loopt de beste man precies langs mij heen. Hij ziet mij, groet mij en ik vraag straight to the point, of ik hem kan spreken. Natuurlijk, na enige uitleg, wisselen we gegevens uit en ... wordt vervolgd! Zo leuk om mensen bereid te vinden met je mee te denken, te helpen en mee te werken. Ze zijn overal, het is de kunst het juiste moment en de juiste mensen te vinden, om je vragen te stellen. Het juiste verhaal helpt misschien ook nog wel...
Dus weer een geslaagde dag, met ook weer nieuwe tassen vol kaarsresten die staan te wachten op een nieuw leven.

Nooit meer - voor altijd

Met het Sint Maarten gebeuren eerder deze week, maar ook zeker met de intocht van de Sint is het 'gezellige' seizoen echt aangebroken. De tijd van samen delen, cadeautjes geven, lekker eten en natuurlijk kaarsjes aan. Het hoort er allemaal bij, deze donkere, korte dagen.
Natuurlijk sta ik ook nu weer stil bij het gemis van vrolijke kwebbels, dat hoge stemmetje dat tussen het zingen door roept: weeeeeeheeeeel, zijn wel stoute kinderen bij! ....? Nee toch Mirthe, alleen lieve kinderen.... Wel, Mirthe stout. We lachen om haar grapje. Tenminste ik hoop dat ze dat als grapje zei, ze lacht er zelf ook om.
De schoenen bij de kachel, ze worden elk jaar minder... Waar er eens 4 stonden staan er nu 2. Ook al is Lars al 9, hij gelooft nog. Ondanks wat andere kinderen zeggen, want dat zal hem vast niet ontgaan. Het lootje trekken in de klas is hulp voor de Sint, zoals hij thuis ook helpt met klusjes, dat hoort bij de leeftijd. Niks geks aan.
Hij heeft er best buikpijn van, vanochtend. Sint was vast even van zijn route gewaaid, want de schoenen waren nog leeg toen hij naar beneden kwam. En zijn lijstje pronkte ook nog in zijn schoen, oei. Dan opeens komt hij van de gang terug, toen hij naar de wc onderweg was, mama! Kom eens kijken, Sinterklaas is hier geweest. Nou dat is gek, we zijn allebei al eerder op de gang geweest en toen lag er niks... Lars is helemaal blij. Hoe kan dat toch, vraagt hij zich de hele dag nog af. En 5 december vindt hij de spannendste dag. Zou hij dit jaar dan misschien toch....? Hmm, ik betwijfel het, maar goed. Hij hoopt op een wonder. Ik ook, haha.
Ik ben duidelijk met heel andere dingen bezig dan dat Sint feest. Voor Lars, natuurlijk, wordt het een feest, dat staat voorop. Maar ik hadtoch vergeten om schoencadeatjes op mijn 'te doen lijst' te zetten. En k heb het druk zat, dus dat moeten ik gewoon ergens tussen proppen. Dat ik het druk heb is een goed teken, echt. Dat ik ook de mogelijkheid heb om druk te blijven, ook. Praktisch gezien betekent dat er enerzijds volop aanlevering is van kaarsresten en anderzijds genoeg als Lichtpuntjes de deur uit gaat. Mooi, mooi. De feestdagen is nu de tijd waar ik het van moet hebben, waar kansen liggen om meer en meer bekendheid te krijgen en meer en meer Lichtpuntjes te verspreiden. Daar heb ik rekening mee gehouden, daar ligt mijn focus op. Een heel ander gevoel dan vorig jaar, een heel andere focus dan vorig jaar. Een goede afleiding voor een soort van 'gezelligheid' waar ik anders te hard voor moet werken en nu een excuus voor heb om aan mij voorbij te laten gaan.
De feestdagen zullen nooit meer hetzelfde zijn. Iedereen die iemand moet missen zal dat herkennen. Vandaag las ik een vergelijking die Hans Stolp maakt in 'relaties, een vloek of een zegen', dat onze geliefden een soort van geëmigreerd zijn. Ze zijn niet dood, maar leven verder in een land wat we op aarde niet kunnen zien. Maar zoals liefde over de grenzen van een land voelbaar is, wanneer er door elke vorm van emigratie een afstand is gecreëerd. Zo is die liefde ook voelbaar over de grenzen van leven en dood. En stuur je e-mails, voor je gesprekken via whatsapp of Skype, om het gemis iets minder te maken. Bij de dood, zend je liefdevolle gedachten en woorden, hardop of in jezelf uitgesproken.
Alleen is er bij dit soort gemis geen Robert ten Brink die een hereniging mogelijk maakt, geen boodschap overbrengt en geen omhelzing mogelijk maakt. Is de stoel blijvend leeg, het bedje blijvend onbeslapen en de enige troost dat de liefde blijvend, dieper en groter groeit met de tijd.

Blijvende Liefde

Onze gestorven geliefden
Ze willen er zo graag voor ons zijn
Ook nu ze die andere wereld zijn binnen gegaan.

Ze hopen dat wij ons hart
Wijd openzetten voor hen,
Dat wij ons innerlijk openstellen
Voor de inspiraties, hulp en liefde
Die zij, onze gestorvenen
In ons hart willen neer leggen.

Ze hopen ook op liefdesberichten
Van onze kant: dat wij hun ook nu onze liefde sturen
Zodat ze verwarmd en bemoedigd 
Verder kunnen gaan
Op hun weg in dat nieuwe leven

Onze gestorven geliefden: 
Wij hebben nog steeds een relatie met hen
Want liefde sterft nooit
Zij kan niet sterven en overleeft de dood

Geef daarom je geliefden 
Aan de overkant
Het geschenk van je dankbaarheid,
Je vertrouwen en je blijvende liefde.
Het is de liefde die zij nodig hebben
Om in vrede voort te kunnen gaan

Hans Stolp - Relaties, een vloek of een zegen?

weer die intocht, met een dikke vette knipoog

Het zal niemand zijn ontgaan. De Sint is toch weer, ondanks de mist, aangekomen in het land. Natuurlijk moesten wij onze opwachting ook weer maken aan de waterkant. Op de vertrouwde plek en toch is het elk jaar weer een verrassing hoe de organisatie de boel heeft georganiseerd. De ene keer staan daar de hekken opgesteld, deze keer toch niet. Zo houden we het in elk enerverend. Al snel wordt de boel opzweept door een speedboot met sirenes. De brug gaat er 2 of 3 keer voor omhoog. En terwijl we de optocht aan de vaart, afwachten, zie ik een bekende in 1 van de huizen. Haar vader komt meteen naar me toe, hij heeft nog Kaarsresten voor me, maar wat was nu ook al weer het adres?  Als doorgewinterde zakenvrouw tover ik mijn visitekaartjes te voorschijn. Hij houdt de paraplu vast, terwijl ik er 1 uit het hoesje peuter (zo doorgewinterd ben ik nou....). Hij komt het van de week wel brengen. Heel, heel fijn. Ik heb de hele week gewerkt om de voorraad weg te werken, terwijl ik een paar keer per week, weer nieuwe krijg. Dat is mooi, zo blijft het overzichtelijk :) en tegelijk word ik onrustig als ik de lege dozen zie, maar dat word ik ook als ik volle dozen zie... Dus soms negeer ik de dozen voor het gemak en mijn rust.
Even later komt ook de bekend die ik eerder al zag, naar me toe. Hoe het gaat en of het mogelijk is dat ze Lichtpuntjes bij me besteld. Wat leuk, natuurlijk! Ze laat nog weten welke ze wil en dan heb ik weer een bestelling erbij. Dat gaat lekker zo, de ene is nog niet klaar of de volgende komt binnen!
Zo stormen we op de kerst af.
Inmiddels sjeest de speedboot nog een paar keer langs, wat voor veel bekijks zorgt. De muziek is nu hoorbaar, nog even en de pepernoten worden bezorgd. En hoe... Lars leegt zijn handen keer op keer in zijn zakken en zo stromen zijn zakken binnen de kortste keren over van de pepernoten. Hij blij.
De optocht vordert snel over de weg, terwijl achter ons ook al de boot met Sint voorbij komt, gevolgd door nog een paar boten met pieten. Dan op het einde van de optocht, alsof het weer zo moest zijn, blijft er een wagen bij ons stil staan....net als vorig jaar is het de wagen met Dora, dit is geen toeval, Mirthe was er ook nu gewoon weer bij. Apetrots op haar stoere, vrolijke broer, die zijn mama weer eens even op de proef stelt.
Lars doet het goed de laatste weken. Maakt grapjes, is vrolijk en ja bij mij daagt hij uit, is brutaal en luistert niet meteen als ik hem waarschuw. Lijkt mij een gezonde ontwikkeling voor een 9 jarige grote broer. Aan mij om orde op zaken te houden en hem te laten uit proberen binnen kaders die in mijn ogen passen bij zijn ontwikkeling en leeftijd. Maar ja, dat is opvoeden, toch?
Zo is ook deze intocht fijntjes verlopen, een stuk fijner dan vorig jaar, ondanks het weer dit jaar.

boekje?

Ik loop naar de kast, ik zoek een boek, maar kan het daar niet vinden. Mijn oog valt op de rug van een boek dat ik niet herken. Ik kijk er bevreemd naar, pak het nieuwsgierig uit de kast. Op de kaft staat in hippe motieven LOVE, met een elastiek blijft die gesloten. Het is een schrijfboekje, maar niet 1 die ik meteen herken. Bij nadere bestudering zie ik op de voorkant in mijn eigen handschrift staan: Mirthe Kok. Dan begint het mij te dagen. Dit was Mirthe haar eerste overdrachtschriftje van de kinderopvang. Van de eerste periode, toen ze 3 maanden was tot iets meer dan een jaar. Toen stopten we de opvang omdat het kon met de werksituaties van Chris en ik. 10 maanden later, vlak voor Mirthe haar 2de verjaardag startten we het toen weer, omdat het nodig was. Dit schriftje was dus van de eerste periode en ik kijk er zo gek tegenaan...ik was al vergeten dat die bestond. Het boekje van de tweede periode heb ik nog wel geregeld in handen gehad. Daar zitten foto's in, in het eerste niet.
Gek, hoe je sommige dingen vergeet. Door bladerend lees ik weer hoe eigenzinnig Mirthe kon zijn, niet willen slapen, niet willen drinken (behalve bij mama) en toch ook heerlijk tevreden kunnen zijn. Maar dat slapen, was wel een dingetje. Ze had twee Nijntjes, die mee gingen maar bed. Het waren allebei speeldoosjes, de voetjes kon je draaien om ze op te winden. Allebei moesten ze altijd aan, het maakte niet uit dat ze niet synchroon speelden, voor Mirthe dan (ik vond het altijd maar een lawaai en  het klonk nergens naar). Dat heeft ze nog lang prettig gevonden ook nadat ze was geopereerd en zich na weken weer verstaanbaar kon maken, gaf ze te kennen dat dit voort gezet diende te worden!
Ik zie haar nog op de kinderopvang rond lopen met onder elke arm een Nijntje, wat overigens voor haar KOnijn was, geen  Nijn... Ook daarin was ze zo jong al eigenzinnig. Tja karakter had ze genoeg en dat liet ze weten.
Haar mama is net zo goed eigenzinnig, dat had ze toch niet van een vreemde. Al is haar mama aan het ontdekken hoe dat eigenzinnige karakter gestalte te geven, want die eigenzinnige kant heeft zich lang miskent gevoeld. Dat miskende gevoel ebt nu, juist nu, langzaam aan weg en maakt plaats voor de eigenzinnige versie. Mirthe heeft me die kant weer wakker doen schudden. Een kort leven zegt niks over de waarde of uitstraling ervan. Ze heeft het zelf geweten en elke seconde optimaal gebuikt, misschien was het wel daarom dat ze geen tijd had voor middagslaapjes...

Foto's

Dit moet ik natuurlijk even laten zien :) Ik ben heel erg blij met het resultaat van de fotoreportage.

Mooi, mooi, mooi

Weer een kinderfeest achter de rug, toch wel een hele bevalling elke keer weer. Wel kon ik dit maal de hele ronde uit lopen. Misschien ook wel door die ene roos die bij dat ene huis aan de moeders werd uitgedeeld, haha.
Thuis gekomen met een tas zwaar van al het snoepgoed, kakt Lars snel in. Zo'n last van zijn voeten, wel is hij tevreden hoor, maar hij heeft zelfs geen puf om zijn buit te bekijken. Dus omkleden, tandenpoetsen en lekker op bed.
Ik kak ook in, even de hele dag flink wat Lichtpuntjes gecreerd, even tussendoor soep gemaakt, even tussendoor naar de winkel en ook even tussendoor naar de andere winkel, dan nog even de soep weg brengen en dan dus ook even 2 uur buiten langs de deuren lopen. Ja dan voel ik de vermoeidheid ook wel. Het huis is een chaos, overal staat wel iets wat blijk geeft van de werkzaamheden die nog steeds in de huiskamer worden gedaan. Toch nog even in de benen, een paar mandjes klaar maken voor het eerste werkbezoek van de volgende ochtend: het rouwcentrum heeft namelijk interesse in de Lichtpuntjes. Daar zij de eerste hoofdleverancier van het hoofdbestanddeel van de Lichtpuntjes zijn: de kaarsrestanten, is dit wel een heel mooi vervolg en maakt het weer een cirkel compleet.
Enthousiast en warm werd ik daar vanochtend ontvangen. Weer ogen die oplichten bij het zien van de kleurrijke Lichtpuntjes. Wat fijn, toch! Afspraken gemaakt en op naar het volgende werkbezoek van deze ochtend: de fotograaf. De eerste foto's zijn bewerkt en of ik wil komen kijken wat ik van deze opzet vindt. Ik ben blij verrast met het resultaat. Ik ben vooral ook blij met de wijze waarop er wordt meegedacht en hoe tijdloos de Lichtpuntjes nu worden getoond, prachtig. Ook hier ga ik de deur uit nadat er verdere afspraken zijn gemaakt. Mooi, mooi, mooi. En moe, maar ook tevreden.

11-11

Het is een doorsnee woensdag. Niet anders dan andere, niet zonniger, of bewolkter, heel gewoon. Misschien iets warmer dan de doorsnee novemberdag. Het enige verschil is dat datum op de kalender: 11-11. En 11-11 betekent in de regio waar ik woon: kinderfeest!
Ik weet nog hoe ik me vorig jaar voelde: beroofd. Het was het eerste kinderfeest sinds het vlinderen van Mirthe. Gatverdarre wat viel me dat toen vies tegen! Ik dacht dat ik het wel trok. Ik zou soep maken voor de buurtmoestuinen. Gezamenlijk delen we elk jaar met Sint Maarten soep en warme chocomelk uit, aan de zingende kinderen en hun mee lopende ouders.
Ik zou gewoon met Lars mee lopen langs de deuren, eindeloos luisteren naar dezelfde 2 of 3 liedjes dat het repertoire rijk was van hem en zijn vriendjes. 
'sint maarten, sint maarten,
er liepen 2 tomaten
de ene had een petje op,
de ander had een kale kop'

En elke keer gegiebel om hun eigen grappen of een geirriteerde opmerking omdat de ander toch had mogen kiezen en er een ander liedje werd gezongen... In ik elke keer slikken, me groot houden en mee sleurend naar de volgende deur. Wat voelde dit fout. Het jaar ervoor had Mirthe volop mee gedaan in de feestvreugde, ondanks de bestraling die ze op dat moment onderging. Zij zorgde wel dat haar tas gevuld werd en anders zorgden Lars en grote vriend er wel voor. Mirthe's tas was minstens zo vol als van de twee zingende jongens.
Ik had geen zin in dit feest en het was de eerste nog maar van vele die nog komen gingen. Ik kon er ook niet aan ontsnappen, Lars geniet er zo van, het is zijn jeugd, zijn herinneringen worden elke keer nog verder aangevuld. Ondanks alles moet hij vooral ook mooie herinneringen hebben. Dat kan dan toch niet wachten tot ik mij beter voel? Pff, een onmogelijke opgave zoals dat vorig jaar ineens over mij heen trok. De confrontatie van een gemis en een verdriet, dat te groot voelde om in mijn lijf te passen. Te groot om te kunnen verteren en te kunnen bevatten. Halverwege de ronde langs de deuren haakte ik af, bekaf sleepte ik mij naar huis, terwijl Lars nog wel even door ging onder begeleiding van de vaders.
De volgende dag kreeg ik de vraag of ik de soep, die uitgedeeld had moeten worden, zelf nog terug wilde hebben, want er was niet veel van gegeten. Eigenlijk smaakte die nergens naar en dat heeft alles te maken met hoe ik mij voelde: het leven smaakte nergens naar! Ik at zelf omdat het moest, omdat ik me anders nog beroerder voelde, niet omdat ik er zin in had.

Dit jaar is het anders. Mirthe zal zeker mee zingen en aanwezig zijn, zoals altijd. Lars zal weer een volle tas mee nemen naar huis, waar hij dan best een tijd mee vooruit kan. De eerste maanden hoeven we geen snoep meer te kopen. Ik zal mee lopen en misschien af en toe even kijken of de soep dit jaar beter in de smaak valt: aardperen-pastinaaksoep. Hoe eigentijds en hip kan het zijn?

Zondagochtend

Zondagochtend, de zon schijnt, ik hang de was op. Uitgeslapen, de koffie pruttelt, de kaarsrestanten staan te smelten, de kerkklokken luiden, half 10.
De mailbox laat een nieuw bericht zien. De app ook.
Moe maar voldaan na een intense dag gister, het symposium 'blijvend verbonden' heeft op mij ook een blijvende indruk gemaakt. Het hoofd is er vol van, het lijf ook. Zo fijn om weinig uit te hoeven leggen, maar te kunnen spreken met de Lichtpuntjes, met een blik, met het gevoel 'blijvend verbonden' te zijn. Wederom stralende gezichten gezien, bij de aanblik van de Lichtpuntjes, wat een groot cadeau, dat is ontbetaalbaar.
Na genietend van de nieuwe verbondenheid, nieuwe contacten of van digitale contacten, nu 'live' contacten te hebben maken. Installeer ik me achter de pc, lees het mail bericht, beantwoord de app, gooi ondertussen wat nieuwe kaarsresten in de blikken om te smelten, schenk de volgende laag in de mallen en schrijf verder aan het mail bericht, aan een lotgenoot, die ook deze zondagochtend gebruikt om te zorgen dat Samen voor Beter, de slogan van de VOKK gestalte krijgt, binnen het Prinses maxima Centrum. Want ja, zo gaat dat, de kanker in het lijf van je kind, gaat nooit meer uit je leven. Nooit meer, ook al heeft het leven het lijf van je kind verlaten. Ook op deze zonnige zondagochtend, houdt mij dat bezig.
Misschien moet ik dat los laten, zul je zeggen. Misschien wel ja. Maar misschien is er iemand in de toekomst wel heel blij met de inzet die ik en vele lotgenoten tonen met de VOKK als platform. Misschien ben jij of je kind diegene die daar profijt van zal hebben, zoals ik dat heb en mag ervaren op een dag als gister, door al die lotgenoten die dit pad al langer bewandelen dan ik. Ik ben hen heel erg dankbaar voor hun inzet en ik hoop dat jij dat nooit, nooit, nooit zal weten te waarderen. Als je begrijpt wat ik bedoel! Ik hoop jou nooit als lotgenoot aan te merken, maar weet dat er altijd iemand is, die ergens weet wat jij door maakt, in welke situatie je ook zit. Want alle lotgenoten gister, hebben een eigen uniek verhaal en een gemene deler: het verlies van een kind aan kanker, maar het pad dat ieder van ons bewandeld is uniek, is kenmerkend voor ons zelf.

kwetsbaar en intiem

Er zijn van die momenten in je leven, ze zijn kenmerkend, veranderend en zetten al je emoties op de kop. Het zijn van die momenten dat er een grote ervaring aan ten grondslag ligt. Iets dat niet alledaags is, dat maakt het zo groot.
Het krijgen van een kind, de geboorte, is zo'n moment. Maanden leef je ernaar toe, kijk je uit naar het moment dat je je kindje in je armen houdt. Het is niet het meest romantische moment, wat is er romantisch aan pijn en puffen en alsnog naar het ziekenhuis moeten? Nee, alles behalve rozegeur en manenschijn. Je kindje in je armen maakt veel goed, dat dan weer wel.
Maar zo'n geboorte gaat vaak gepaard met begeleiding van professionals, die opgeleid zijn om te doen wat ze daar doen: kindje ter wereld helpen komen. En dat doen ze goed. Het was voor mij zo'n ervaring dat ik mij heel kwetsbaar voelde, overgeleverd aan de handen van mensen die ik in geen enkele ander manier aan mij en mijn lijf had willen laten zitten. Het is best een intiem moment, waarin je niet je mooiste kanten laat zien, kermend van de pijn en huilend van alle emoties. Wetende dat zij dat vaker zien en mee maken, maakt het enigszins verdraagzaam, haha.
Daar zat ik vandaag eens over na te denken. Eén van de verloskundigen die aanwezig waren bij de bevalling van Mirthe, kwam ik later tegen bij hetzelfde kinderdagverblijf. Ze was in opleiding, dat was mij geheel duidelijk. De senior verloskundige legde haar (en mij) veel uit na en tijdens de bevalling, waar ik ook nog wat van leerde.  Het verbaasde mij dat ze ook al een kind had om naar het kinderdagverblijf te brengen, maar tegelijk snapte ik waarom ze zo goed had aangevoeld wat ik op dat moment, vlak na de bevalling, moest horen; je hebt het goed gedaan. Het verbaasde mij dat ze dat zo oprecht kon zeggen. Later bij het kinderdagverblijf snapte ik dus waarom. Gek hoe je kan voelen dat het uit eigen ervaring gedeeld kan worden.
Vandaag bleek dat ze het nog weet. Het was even graven terug in de tijd, 5 jaar verder, opleiding afgerond, veel bevallingen in de tussentijd gedaan en op een heel andere plek elkaar treffen. Onze zoons zitten allebei op judo, nu in dezelfde groep. Mirthe was één van haar eerste bevallingen, waar ze zelf nog niks mocht doen, vooral assisteren en leren.
Natuurlijk is het gek, om dan ook het vervolg te vertellen. Over die andere momenten die minstens zo intiem zijn, omdat je minstens zo kwetsbaar bent, op het moment dat je dochter uit haar cocon kruipt en een vlinder is geworden. Weer zijn daar de professionals bij, weer voel je je kwetsbaar. Alleen nu zijn de armen leeg en is er niet het roze wolkje dat de fysieke pijn verzacht van de naweëen. Weer wordt je begeleid door mensen die geleerd hebben voor hetgeen ze daar doen, van palliatieve zorg tot de uitvaartverzorging. Maar het went nooit, die schok bij de ander te zien. Hoe kan dat ook? zoiets verwacht je toch niet. 5 jaar later, ze had er gewoon nog moeten zijn, want zo lang geleden is 5 jaar niet, al lijkt 10 juni 2010 een eeuwigheid geleden.

Druk

Druk, druk, druk. Fotoshoot, inpakken, smelten, hakken, PR, bestellen, afstemmen, tekenen, nadenken, handelen, creeeren, knippen, plakken, schrijven, verbinden, loslaten, verkopen, verzamelen, ophalen, weg brengen, door sturen, versturen, om zetten naar nieuwe creaties, groeien en voorzichtig aan 'uitbesteden'. Het is een greep uit kernactiviteiten van deze dagen. Komende zaterdag staat het symposium van de VOKK op het programma en aan mij de eer om een tafel te vullen met SuperMirthe's Lichtpuntjes. Het is elke keer weer hartverwarmend om te ervaren hoe ze ontvangen worden, hoe ze geprezen worden om het gedachtegoed dat het Licht uitstraalt. Ik word er geregeld stil van, dat ik dit mag doen!
En het symposium is niet de enige plek waar ik de Lichtpuntjes mag presenteren. Op 28 november is er de uitvaartbeurs Memorés in de Nieuwe Kolk hier in Assen. En ja, daar ben ik ook! Een uitvaartbeurs is even hele andere koek, dan een zomermarkt, of een spirituele markt. Ik denk dat ik mijn driedelige pak maar uit de kast moet halen... Maar dat is niet het enige, het is veel meer dan alleen de Lichtpuntjes neer zetten, het is presenteren, van de Lichtpuntjes en hoe kan dat georganiseerd worden voor nabestaanden. Tijdens de uitvaart of een gedenkdag naderhand, waarbij Lichtpuntjes gecreerd kunnen worden. Het is best een heel proces van bewust ondernemen. En allemaal om Mirthe's licht verder te laten stralen, omdat ik dat kan, juist nu kan ik dat doen, veel meer en verder dan ik voor mogelijk had geacht.
Voor de beurs aan, is er de mogelijkheid om Mirthe's verhaal te zien, in het programma Bakkie Troost, 21 november rond de klok van half 7. De opnames waren een half jaar geleden, ik heb veel verteld, waarvan ik nu niet meer weet wat allemaal en ook niet weet wat er van wordt gebruikt in de uitzending. Zelf krijg ik het ook dan pas te zien, dus spannend vind ik dat wel.

Bevestiging

Eén van de moeilijkste dingen, de moeilijkste weg die je maar kan afleggen, is de weg naar binnen. De weg naar je hart, je hart die zo wijzelijk vertelt wat bij jou en jou alleen past. Een ander kan je nooit vertellen wat jouw weg is, dat kan alleen jouw hart. In stilte kan je het horen, kan je de stem van je hart horen spreken. De enige bevestiging die je krijgt is die van je gevoel, dat het klopt wat je doet, dat je kracht geeft. Het is een bron, de bron van blijdschap, want zo vertelt je hart wat je ziel wil doen in dit leven. Dit is wat Hans Stolp erover schrijft:

Bevestiging, waar vind je die?
Bevestiging, de erkenning dat je goed bent zoals je bent,
waar vind je die? Waar vind je de mensen die zullen zeggen
dat je waardevol bent en dat je een uniek mens bent?
Waar vind je de bevestiging die overtuigend genoeg is om
de stemmen van afwijzing tot zwijgen te brengen?

Zoveel mensen geloven niet in zichzelf en wijzen zichzelf af.
Ze zien meer hun negatieve dan hun positieve kanten.
Ze zien wel hun onmacht, maar niet hun kracht kracht.
En daardoor hoeft iemand alleen maar naar hen te wijzen
en zij zien daarin al een gebaar van afwijzing. 

Wie eenmaal zo is geprogrammeerd dat hij alleen het negatieve,
het onvolmaakte en het onvolgroeide ziet, die hoort
en ziet overal afwijzing, ook als dat niet bedoeld is.
Voor zo iemand is het feitelijk nooit genoeg wat hij of zij
aan bevestiging van anderen ontvangt.
Altijd weer zijn de innerlijke veroordelende stemmen sterker
dan de bevestiging die van buiten komt. 

Ze lijken wel een bodemloze put en zijn dat in dit opzicht in zekere zin ook:
hoeveel bevestiging je ook geeft, het is nooit voldoende.
Wij mensen zullen moeten leren de bevestiging in onszelf te zoeken.
Wij zullen eerst zélf ervan overtuigd moeten raken
dat we goed zijn zoals we zijn.
We zullen eerst gehoor moeten leren geven aan die innerlijke stem,
die uit de kracht van de goddelijk geest in ons komt.
Maar zo vaak is de stem van ons ego, ofwel de stem van onze onmacht
en van dat gevoel van afwijzing,
sterker dan de stem van de goddelijke geest in ons.
En dus zullen we met onszelf aan het werk moeten gaan.

Wie lijdt onder dat gevoel van afwijzijng en onder dat tekort aan bevestiging, moet eens ophouden dat bij anderen te zoeken.
Maar op zoek gaan naar die innerlijke stem, die ons meer dan
wie ook kan overtuigen van onze innerlijke schoonheid,
van onze kracht en van onze begaafdheden.
Zoek niet langer bij anderen, wat je in wezen alleen maar in jezelf kunt vinden.
Zoek daarom de stilte, waarin je leert luisteren naar die innerlijke stem
en durf je toe te vertrouwen aan de complimenten die deze stem je geeft.
Hans Stolp
(Uit het boek: "Wat mijn hart je zeggen wil")

Ik was zo'n bodemloze put, probeerde iemand te zijn die voldeed aan de verwachtingen van de ander. Maar hoeveel en hoe vaak ik ook te horen kreeg dat het goed was, nooit was het genoeg om mijn onrust, mijn ongenoegen weg te nemen. Altijd was het een doekje voor het bloeden, maar nooit stelpte de wond. Het was niet de ander die dat kon verhelpen, het was ikzelf, mijn eigen lichaam die het bloeden zou moeten stelpen. Nu ik weet hoe ik dat moet doen, begeef ik mij geregeld op onbekend te terrein. Geen idee of mijn inzet van waarde is voor de ander of zelfs maar waardering oplevert richting mij. Geen idee, en het maakt mij niet uit. Niet in eerste plaats in elk geval, altijd stem ik eerst met mezelf af of het goed voelt om te doen, of het de moeite waard is om zo te handelen. En na te gaan, wat het mij kost als ik er niet naar handelen zal. Vaak is het de optelsom die mij doet besluiten om te handelen naar mijn gevoel. Niet altijd in dank van de ander. Doe ik het niet, raak ik mijzelf kwijt en dat is een prijs die altijd te hoog is, altijd. Het kan ook altijd anders, altijd is er een keuze om het zo te doen, of op een andere manier. De uitkomst kan er door verschillen, maar dat zal een subtiel verschil opleveren, wat van te voren (en ook achteraf) niet in te schatten is. Het enige dat telt is de manier waarop er gehandeld wordt, met welke intentie. Er zijn altijd andere betrokkenen en er zijn altijd verschillende ervaringen over dezelfde gebeurtenis, dat is niet anders. Het gaat altijd om de intentie en ook de intentie bij de gevolgen van die eerste/ eerdere handeling. Excuses mogen worden gegeven, dat doet niets af aan hetgeen er in gang is gezet. Maar stem altijd af met je hart of het klopt. Is er onrust? ga na waar die vandaan komt. Is er vrede? dan heb je hetgeen gedaan dat bij je past.

de rups en de vlinder

Zo mooi, zo liefelijk. Kwam ik net dit prachtige gedichtje tegen. Een gedichtje ook voor een meisje, ook een hersentumor. Hoe passender dan het hier te delen:

Een rups en een vlinder:
"hoe wordt je een vlinder?" vroeg de rups peinzend
De vlinder antwoordt: "je moet zó graag willen vliegen,
dat je bereid bent je leven als rups op te willen geven."
De rups vraagt angstig: "je bedoelt dood gaan?"
Waarop de vlinder zegt: "Ja en nee.
Wat eruit ziet als jij, ja dat gaat dood.
Maar wat jij echt bent, dat zal blijven leven."

Eerste indruk

Iedereen is het er wel over eens. Je jeugd is bepalend voor wie je bent en hoe je in het leven staat. Gek eigenlijk. Ergens heb ik lang de gedachte gehad, dat als je iets niet leert in je jeugd je het later ook niet meer leren kan. Waar ik dat idee vandaan heb, weet ik niet. Het is onzin natuurlijk. We krijgen een leven lang de gelegenheid om te leren, om te oefenen en uit te proberen. Op onze bek te gaan en weer op te krabbelen, om sorry te zeggen voor de fouten die we ten koste van anderen hebben gemaakt en om het weer goed te maken als dat mogelijk is. Soms is het een andere houding die al genoeg is, soms moet er meer gecompenseerd worden.
Je jeugd is bepalend, maar niet alleszeggend. Je hebt ook nog je karakter, je persoonlijkheid, je keuzes die beinvloeden hoe je leven verloopt en vooral hoe je je eigen leven ervaart. Daar gaat het natuurlijk om, je eigen beleving. Een ander kan vinden dat je het zwaar hebt, dat je een rot leven hebt gehad of dat het wel allemaal mee valt, zo van de buitenkant bekeken. Maar als jij weet wat voor werk je hebt verzet om te komen tot wie je vandaag de dag bent, dan is dat toch voldoende?
Je jeugd is bepalend, omdat je dan de ene na de andere 'eerste indruk' maakt en krijgt. Ben je bij een vriendje voor het eerst te spelen en er gebeurt iets dat je niet kent, dan denk je al gauw dat dat daar normaal is. De volgende keer verwacht je dat het weer zo of vergelijkbaar zal zijn.
Zo had ik een paar vriendjes in de straat die een vader met baard hadden. Ik dacht dat alle vaders baarden hadden. Tot de mijne thuis kwam van zijn werk (zeeman, 4 maand op zee en 2 maanden aan wal). Ik was 2 en dat is de eerste keer dat ik mij kan herinneren dat hij thuis kwam. Ik had niet kunnen bedenken dat hij er zo uit zag: zonder baard.
Zo zijn er talloze eerste indrukken, die we mee nemen in de rest van ons leven. De rest van ons leven zijn we bezig om te ontwarren wat er in onze jeugd klem is komen te zitten, door die eerste indruk. Als ik zo kijk naar het leven, dan is de uitdaging dit maal, als moeder, om de eerste indrukken van Lars in goede banen te leiden. Dat voelt soms als onbegonnen werk. Hij maakt zoveel mee, zoveel waar ik geen kaas van heb gegeten en deels ook wel... Ik weet hoe het is om een zusje te zijn van ernstig zieke broer, hoe het is om een moeder te hebben die zich daar zorgen om maakt, hoe het is om ouders te hebben die beter uit elkaar kunnen gaan (al dan niet tijdelijk). Dat zijn wel raakvlakken tussen hem en mij. Ik weet alleen niet hoe het is om een zusje te verliezen en als enig kind over te blijven. Ik weet dat dit eerste indrukken zijn van een leven dat zich naar alle richtingen kan gaan vormen. Ik sta klaar om het vangnet te zijn, dat hem vangen zal als dat nodig is. Ik sta klaar om de richting te wijzen als hij de weg kwijt is. Maar boven alles zal ik altijd zijn hand vast houden en zal altijd zijn zusje naast hem staan.

bruggen bouwen

Opruimen... schoon maken... uitmesten is misschien wel het meest toepasselijke woord. Een laatje hier, een plankje daar, een kastje zus en een berg zooi daar. Het levert vervolgens alleen maar meer rotzooi op, dan dat het opgeruimd lijkt te raken. Niet doen is geen optie, dus door werken maar. Weg gooien wat niet meer nodig is... dat ene spuitje... ik dacht dat ik die toch hermetisch verwijderd had uit het huis, maar nee, op de meest verrassende plek (boekenkast) vind ik dat ding. Heel mooi ziet die er niet uit, waarschijnlijk gebruikt en tussen wat papieren verdwenen, terwijl de papieren in de boekenkast werden gelegd.
Iets verder in de opruimmodus en ja dan vind ik ook de patientenkaart van Mirthe. Emailadressen van betrokkenen uit die periode. Nog een gebruiksaanwijzing voor de mooie PAC/ vap. En een notitie met het advies om deze keer geen chemo te geven om de netrolieten te laag zijn... Ineens lijkt dat heel lang geleden, heel erg lang geleden. Alsof er de afgelopen weken een eeuwigheid voorbij is gegaan, die een immens gat in de tijd heeft geslagen naar een ander leven, een nieuw leven, een ongebaand pad. Het is wederom bruggen-bouw-tijd. Eerst maar wat ruimte creeren om de brug te kunnen plaatsen: opruimen dus.

Wandelen

Het is mooi weer vandaag, deze zondag middag. Mooie gelegenheid om de nodige zonuurtjes te pakken. We pakken de auto en rijden naar het bos. Dat ene bos waar we sinds Mirthe een baby was, geregeld komen. Ook toen ze ziek was, zijn we er geweest, maar dan op de bredere paden. Nu konden we weer die andere paden nemen, die ze mee liep of mee ging in de buikdrager.
Het bos is veranderd, de kleine bomen zijn gerooid. Ineens is er meer uitzicht over het heideveld. Wat gek. Lars rent vooruit om te kijken of hij die ene Eik nog kan vinden, achter de bult takken die er liggen. Hij struikelt, springt snel weer op. En dan hoor ik Mirthe lachen: haha, gekke Lars! Ik zie haar zo achter haar broer aan rennen, hem zogenaamd helpen om op te staan. Samen rennen ze het pad over, struikelen allebei om vervolgens op elkaar te mopperen. Gewoon zoals broer en zus horen te doen.
We lopen verder, terwijl Lars nog even aan wijst over welke boomwortel hij struikelde. We zien de Eik. Het beeld is anders dan 3 jaar geleden. Het moet haast wel 3 jaar geleden zijn, dat Lars een boom op zocht om een noodbezoekje aan te brengen. En Mirthe die er dan achteraan hobbelde, want dat was interessant.

We lopen verder. Ik zoek de boomstronk waar we mooie foto's op maakten, met beiden naast elkaar. Maar nee, die boomstronk is verwijderd.

We lopen wederom verder, maar Mirthe voel ik bij me, ze lacht om de paden die zij ook kent. We lopen langs de grafheuvels, die zo rijkelijk aanwezig zijn in dit prachtige Drenste bos. De dood is van alle tijden, graven ook...waarom is verdriet dan toch zo moeilijk te uiten, te delen en te verzachten in het samen zijn, met de dierbaren die we om ons heen hebben?