woensdag 28 september 2016

min of meer 2 jaar




Hoe kan ik beschrijven wat ik in deze foto's zie? Er gaan wel duizend dingen door mijn hoofd...
Hier was Mirthe 2 jaar. Ze kon alles precies zo perfect als dat enigszins normaal is. Ze was mobieler en handiger dan haar broer op die leeftijd. Zelfs als 2 jarige was ze handiger dan hij als bijna 6 jarige.
Toch deed ze hier iets, wat later niet meer mogelijk zou zijn: zonder hou vast los zitten en in balans blijven.
Ik weet niet meer of ze zelf op de boomstam was geklommen of dat ik haar daarbij had geholpen. Het zou me beiden niks verbazen. Ze kon er ondernemend zijn en alles zelf willen doen, terwijl ze zich tegelijk als een koningin kon gedragen en er wel op getild had willen worden. Het was maar net hoe haar pet stond, of kroon in dit geval.
Ruim 2, ruim een maand na haar tweede verjaardag. Morgen is het 2 jaar geleden dat ze precies 4 jaar, 3 maanden en 19 dagen bij ons was en er geen dag meer bij zou komen. Wat betekent dat deze foto´s zijn gemaakt rond de tijd dat ze op de helft van haar leven was. Dat is een gek idee. Hoe gek kan het lopen...
Tegelijk is er bijna zoveel tijd verlopen, sinds Mirthe haar lijfje verliet, als de leeftijd op de foto's. 2 jaar... wat is nou 2 jaar? In de lengte van onze levens is 2 jaar te verwaarlozen. Een korte periode van overbrugging, van een nieuwe fase, een spoedcursus of een extra opleiding om net even iets meer te leren ten behoeve van ons vak. 2 jaar is 8 seizoenen. En in mijn geval een periode waarin ik zeeën vol heb laten stromen met vloeibare liefde.

zondag 25 september 2016

Vergrootglas

Vergrootglas

Als je dacht
Dat je pas kan houden van
Door een blik
Door een aanraking
Door een omhelzing

De dood is als een vergrootglas
Van verdriet
Van verlangen
Van nooit meer...

De dood is als een vergrootglas
Van houden van
Door een gedachte
Door een herinnering
Door een fluistering

De dood vergroot wat er was
Van wat er nog is
Vergrootglas van Liefde
Als een brandpunt gemerkt in het hart


-Liedeke-

maandag 19 september 2016

Herinneringen en regenbogen

Ik weet weer hoe we thuis kwamen, 2 jaar geleden. Een uitzonderlijk ritje met de ambulance, die bijzonder in alle facetten was en hoe graag wilde ik doen alsof ik dit allemaal wel kon. Ik wist het niet. Het was de tweede keer dat ik in een rijdende ambulance zat, de vorige keer lag ik op de brancard. De vorige keer was het na de bevalling van Mirthe en nu was het de laatste rit van háár leven. Iets meer dan 4 jaar tussenin... Niet te bevatten tot op de dag van vandaag,  hoe dat is geweest.
Ik werd me toen heel bewust van de kwetsbaarheid van het leven en hoe weinig bekwaam ik mij voelde om dat te doen, wat me wel te doen stond. Ik had hier geen kaas van gegeten, had de dood nog nooit van zo dichtbij gezien. Al maanden waarde hij om ons heen, ik had het gevoeld en ik had het niet willen weten. Tot die dag van gister, 2 jaar geleden. Toen moest ik wel.
Die laatste avond in het ziekenhuis dacht ik nog dat het zou gaan om maanden, dat heb ik snel bijgesteld tot hooguit een paar weken. Want dit lijden was te groot voor het kleine lijfje waarin het was gehuisvest.
Ik voelde me zo onthand, bevreemd om hoe we thuis kwamen. Het voelde een beetje zoals de eerste keer dat ik met baby Lars thuis kwam en de kraamzorg er nog niet was. Toen wist ik niet wat me te doen stond en nu was dat gevoel in volle glorie terug. Ik bedacht me, dat er in wezen niet veel was veranderd aan Mirthe. Alleen dat ze continue een hoge dosering morfine kreeg, waarvoor ze normaal gesproken op de IC zou moeten liggen, omdat het riskant was voor het hart. Nu werd ze aan onze zorg toevertrouwd, ondanks de risico's... De gedachten daarover drukte ik maar weg, want dat had geen zin. We waren immers thuis, voor nog mooie herinneringen en ervaringen. Ik hoopte maar dat het ons gegund was, tot de laatste momenten aan toe.
Het was toen we net thuis waren, weer even een weg vinden met de nieuwe situatie. Even op adem komen voor we iedereen op de hoogte zouden brengen van wat de nabije toekomst zou brengen. Naast onze familie en vrienden wist niemand iets van wat er ging gebeuren. Zelfs Lars niet. Aan het begin van de avond kwam hij thuis en na hem te hebben verteld wat er met zijn zusje zou gebeuren, hebben we met de huisarts en verpleegkundige een eerste overleg gehad. Ergens voor of na dit gesprek hebben we ook de rest van de wereld laten weten dat Mirthe klaar was voor haar ladder. Mirthe lag al op bed en de berichtjes van ongeloof stroomden binnen.
Het is allemaal weer een herbeleven deze dagen. Ik laat het maar gebeuren, wanneer de rust er even is. Of ik vertel erover wanneer er gelegenheid toe is. Wetende dat Mirthe trots is op wat er hier allemaal gebeurt. En me regenbogen stuurt, de één hangt voor het raam in crêpe papier strepen en de ander ligt als een zebrapad in het centrum van Tilburg. Ze zijn er en dat is toch prachtig.

zaterdag 17 september 2016

terugblikken

Ik leef niet in het verleden. Het verleden heeft me gemaakt tot wie ik nu ben. Ik verander continue, een beetje en soms heel ingrijpend. Soms is het alleen mijn beeld op een herinnering die verandert, soms gedraag ik me totaal anders dan ik van mezelf gewend ben. Gewoon omdat het verleden me heeft verandert.
Dagen als vandaag, door de datum die de kalender aan geeft, kijk ik weer terug. Weet ik weer precies hoe zo´n mooie nazomerse dag het 2 jaar geleden was. Hoe ik buiten op het bankje bij de zij ingang van het UMCG al een donkerbruin vermoeden begon te krijgen van het bericht dat we zouden krijgen, na die MRI die de volgende dag zou worden gemaakt. Het zou de laatste MRI zijn, die Mirthe onderging. De laatste en tegelijk ook eens een keer dat ik me niet druk maakte, omdat het weer eens langer duurde dan ze hadden gezegd. Dat zeiden ze elke keer en inmiddels wisten wij als ouders, beter hoe lang zij over de MRI deden, dan zij zelf. Afhankelijk van het inzicht in eigen handelen, duurde het soms een half uur, soms een uur langer dan beloofd. In het begin kon ik me dan enorm opvreten, want er zou toch niks gebeurt zijn? Nu werd ik inmiddels pas onrustig als er meer dan anderhalf uur was verstreken en dat gebeurde bij een MRI eigenlijk nooit. Die laatste MRI was dus eindelijk een keer niet zenuwslopend, al was dat de rest van de dag wel. Er hing iets boven ons hoofd en dat voelde heel onheilspellend.
Uit dat gesprek op dat bankje bij de zij ingang van het UMCG, hadden we de conclusie getrokken dat kanker in de botten wel de meest pijnlijke was. Meteen vroeg ik mij af of dat bij Mirthe aan de hand kon zijn en eigenlijk hoopte ik dat als dat zo was, dat het dan wel op de MRI te zien zou zijn. Want stel je nou voor dat het niet te zien was, omdat het bijvoorbeeld in arm of been zat, dan zouden ze dat niet zien... Een zorg die ongegrond bleek te zijn, want de kanker had zich keurig in de ruggenwervels gevestigd, keurig te zien op de beelden van de MRI.
Dat was nog maar 2 jaar geleden. De tijd doet me inzien hoe erg het voor Mirthe moet zijn geweest. Maar ook hoe het mij heeft verandert. Hoe het mij heeft getekend en dat ik zoiets nooit meer wil mee maken. Maar diezelfde tijd heeft me ook geleerd dat het er niet om gaat wat ik wil, maar wat ik ermee doe, met wat me gegeven wordt.
En dus leef ik niet in het verleden, want nu is het moment om de keuzes te maken, die mij voor morgen vormen. Nu leef ik met het verleden en dat is iets heel anders, dan leven in het verleden. Al mis ik wat er was in dat verleden, de knuffels, de babbels, de schaterlach... Ook al was daar 2 jaar geleden weinig van over. Bij vlagen, wanneer de pijn even kon worden vergeten door een juiste toestroom van morfine, kwam er een kleine glimp van de overgave aan het leven dat geleefd moest worden, nu het nog kon. Dat deed ze goed. Dat deed ze fantastisch. Ze was een ware levenskunstenares. En elke keer dat ik terug ga naar die laatste dagen, of welk moment dan ook waar zij bij betrokken was, herinner ik mij hoeveel zij te geven had. De tijd laat me ook hierin weer weten, dat het niet anders kon dan dat ze wist dat het maar even was dat ze alles kon geven wat ze had.

maandag 5 september 2016

oud zeer of moedergevoel

Ik dacht dat ik het begon te begrijpen. Dat ik kon accepteren dat sommige dingen nou eenmaal gebeuren in het leven, zonder dat je dat wilt. Dat het gebeurt zonder dat je begrijpt waarom. Tegelijk de overtuiging dat niets voor niets gebeurt, geen toeval, het is een samenloop van omstandigheden die ergens toe leidt. Of we het nou ooit gaan begrijpen of niet, doet er niet, het gebeurt en er is veel dat gebeurt zonder dat we het snappen.
Achteraf kan ik heel duidelijk begrijpen hoe ik aanvoelde wat er met Mirthe gebeurde. Dat is prettig om ergens de grip op te kunnen hebben. Dat betekent dat ik kan vertrouwen op mijn gevoel, ook al is dat soms niet geweest waar ik wilde dat het heen zou gaan.
Gister raakte in gesprek met een moeder van Lars' klasgenootje. Ik begroet haar, dat we elkaar beter hier niet kunnen treffen. Nee het schoolplein is een betere plek, beaamt ze. Maar een botsing met een schutting leverde haar een zoontje op die niet speelt en niet zichzelf is. De huisarts die hem de dag ervoor zag, dacht dat het best een kneuzing kon zijn en anders kon er na het weekend wel een foto worden gemaakt. Ze weet als moeder wel wat er mis is met haar zoontje en dat het niet klopt en zo tref ik haar in de wachtkamer voor de rontgenfoto. Net als ik met mijn zoon.
Terwijl ze dat zegt, van het moedergevoel, kijkt ze mij aan, dat ik daar wel bekend mee zal zijn. Ja, die is inmiddels goed ontwikkeld, zeg ik nog. Toch, is de onzekerheid van een pijnlijke heup bij Lars voor mij reden genoeg om allerlei beren op de weg te zien. Uit elke porie van mijn lijf komt de angst uit zijn holletje gekropen. Ik vraag mij af of dit het nog verse 'oud zeer' is van Mirthe of dat andere gevoel... het onderscheid is maar moeilijk te maken.
Dat de heup niet oké is, is duidelijk. De huisarts stuurde Lars door, met de reden dat het beter is te weten hoe de fysiotherapie de behandeling kan aan pakken. Het kan best zijn dat door de groei, nu blijkt dat er een kleine afwijking zit. Dat gebeurt vaker en is goed te behandelen. Dat zal. De vergelijking is treffend met de eerdere ervaring, zo'n 3 jaar geleden.

vrijdag 2 september 2016

dorpstraat versus kerkstraat

september is begonnen. En wat een begin is het al geweest. Gister een indrukwekkende dag gehad. Wat er werd gedeeld is te mooi om hieraan voorbij te gaan. Een pakkende metafoor uit de woorden van Manu Keirse. Ja ik had weer het voorrecht om een lezing van hem bij te wonen, inclusief een vragen kwartiertje, wat uitliep op dik een half uur. De beste man heeft te veel te vertellen, wat zo interessant is en hij wil zo graag zijn verhalen delen, dat uitloop onvermijdelijk is.
De metafoor is denk ik voor velen herkenbaar, die ooit een slecht nieuws gesprek hebben ervaren. Manu heeft zelf de ervaring, waaruit deze metafoor is ontsprongen. Op een goede dag 10 jaar geleden kreeg hij te horen dat hij kanker had. Die dag had hij nog meer te doen, waaronder een lezing over het diagnose gesprek van kankerpatienten (hoe bizar). Tijdens zijn eigen gesprek had hij aantekeningen gemaakt van alles wat zijn arts hem vertelde. Na een drukke dag, nam hij 's avonds om 11 uur nogmaals zijn aantekeningen door. Tot zijn eigen stomme verbazing wist hij van een groot deel van zijn aantekeningen niet meer dat de arts hem dat had verteld. Ook al had hij het eigen handig opgeschreven, blijkbaar was dat automatisch gegaan.
Dit zat hem wel dwars, want wat had hij toch veel ervaring met de andere kant van de medaille. Hij zou toch de informatie makkelijk moeten hebben kunnen onthouden? Niets bleek minder waar. Ook zijn arts snapte het niet. Weken lang heeft hem dit bezig gehouden, tot hij begreep wat er gebeurde. Terwijl het slechte nieuws tot hem doordrong, gingen zijn gedachten naar zijn vrouw, zijn familie, zijn werk, zijn persoonlijke leven. De arts deed aanspraak op zijn verstand, de feiten, de handelingen, dit had niets met de emotie te maken.
Stel nu, dat het gesprek van de arts, die van het verstand, de dorpstraat wordt genoemd. En dat de arts zich dus bevind op de dorpstraat. En stel nu, dat het persoonlijke leven van de patiënt, zich bevind in de kerkstraat. Hoe moet de patiënt, dan de arts verstaan die zich in een andere straat bevindt? De kunst is voor de arts om naar de kerkstraat te komen om de patiënt tegemoet te komen, met hem stil te staan bij hetgeen er in de beleving van de patiënt plaats vindt. Om vervolgens de patiënt mee terug te leiden naar de dorpstraat.
De metafoor is zeer treffend en ik zal hem nog vaak gaan gebruiken, om duidelijk te maken wat het werk in houd van de slechtnieuws brenger. Ik ben daar gister meteen mee begonnen, aangezien alle aanwezigen dezelfde metafoor hadden gehoord, wat het gister heel makkelijk maakte om hem te gebruiken.

Zoals gezegd was gister een goede start van september. Vandaag rolt het goede van september door, in de definitieve afsluiting van het oude huis, met een handtekening bij de notaris. Zo licht heb ik me in tijden niet gevoeld. Wat een fijne ervaring. Meteen maar gevierd met Lars met een bezoekje aan de bios, waar we op rij 10 zaten en aangezien we ook nog alleen in de zaal zaten konden we onze eigen stoel uitkiezen. Lars koos stoel 10, mooi in het oranje, mooi in het midden.