maandag 30 januari 2017

piekeren, wikken en wegen en ontwikkeling

Ik ben het type piekeraar, analyseren en kan heel goed doemscenario's uitdenken. Ik wik en weeg wat de pro's en tegen's zijn, voor ik beslis om door te zetten of af te wachten of te stoppen. Ik heb een hekel aan spijt krijgen van beslissingen die ik niet weloverwogen maak. En ik wil al helemaal geen schuldgevoel dragen voor de gevolgen van mijn keuzes naar anderen toe. Dit zorgde er altijd voor dat ik rekening met heel veel meer, dan ik kon overzien, maar vooral met anderen op mijn netvlies. Die zag ik immers, ik zag de gevolgen van mijn keuzes. Zelden hield ik rekening met wat ik nodig had. Ik zag mezelf immers niet? Ik ben mezelf, maar als ik de groep rond kijk, zíe ik niet mezelf. En dus hou ik rekening met iedereen, behalve ene persoon waar ik mijn leven lang mee moet leven: Ik.
Dit schijnt een heel vrouwelijk fenomeen te zijn. De zorgende kant die ons van nature zo goed ligt. We maken beslissingen op basis van het in het verleden behaalde resultaten en nemen zelden roekeloze risico's. We houden rekening met het grotere geheel. En vergeten niet zelden onze eigen ik te erkennen als een doorslaggevende stem. De onvrede die dan na een beslissing kan blijven hangen is maar moeilijk te duiden, want iedereen is toch tevreden? Maar door onze eigen ik niet te erkennen, kan het voor de eigen ik ook niet als bevredigend voelen, wat de beslissing ook is. Dus blijft het knagen, blijft het wikken en wegen, het piekeren, het analyseren, het niet-weten-waar-de-onvrede-vandaan-komt-gevoel.
Ik verander, al ben ik nog steeds aan het piekeren, analyseren en aan het wikken en wegen of ik doe wat ik kan om Lars te bieden wat ik kan. Zelden ben ik geheel tevreden. Alleen is het nu niet omdat ik geen rekening houd met mezelf. Nu is het omdat ik niet weet wat mijn inspanning voor resultaat heeft. Misschien moet ik meer doen, misschien laat ik steken vallen, misschien moet ... het is natuurlijk eindeloos. Ergens ben ik ook een control freak, al zullen er weinigen zijn die mij zo zien. Want ik plan niet veel tot in de details, ik plan nauwelijks eigenlijk. Plannen leiden tot teleurstelling, want plannen scheppen verwachtingen. En ik houd niet van teleurstelling. Nee door het afzien van plannen, houd ik de controle over teleurstellingen.
Als moeder heb ik natuurlijk vele teleurstellingen beleefd. Niet door wat mijn kinderen deden, maar wel dat ik hen niet heb kunnen beschermen tegen leed. Ik heb gedaan wat ik kon en ging daarin verder dan menig moeder. Zo vind ik borstvoeding een goede basis en heb daarin mijn uiterste best gedaan, om maar een voorbeeld te noemen. Ik liet Mirthe's tongriempje liever klieven door een verloskundige dan onder narcose in het ziekenhuis. Ik ging liever met haar oorontstekingen naar een osteopaat, dan naar de kno arts. Kun je je voorstellen hoe mijn wereld op zijn kop stond toen bleek dat al mijn inspanningen niet hadden kunnen voorkomen dat de kanker haar als gastdame uit koos? Alle inspanningen en controle die ik dacht te hebben, werden teniet gedaan. Al zal ze de liefde waarmee ik mijn inspanningen uitvoerde wel hebben ervaren.
Vandaag ben ik trots op Lars en ook om mijzelf. Een bezoek aan de tandarts is toch altijd een beproeving. Daar kan ik geen controle over uitvoeren. De tijd dat ik zijn tanden poets is verstreken, dus nu is het hopen dat hij het zelf goed genoeg kan. Ik weet nog dat hij als 4 jarige kiespijn had en dat er een flinke zwarte plek zat op één kies. Conclusie van de tandarts was toch maar de tand te laten trekken: onder narcose. Ik heb toen erger gehuild dan toen Mirthe, twee jaar later, haar diagnose kreeg. Ik voelde me falen naar Lars toe, ik had zijn tanden niet goed verzorgd. Het staat niet in verhouding tot elkaar, beide dingen gebeuren nou eenmaal. En misschien voelde ik bij Mirthe wel, dat het instorten te veel van mij zou vragen en het beter was om overeind te blijven. Gek hoe het kan lopen, logica is nauwelijks van toepassing.
Vandaag heeft Lars geen gaatjes, dat heeft hij het afgelopen jaar niet gehad. Hij ligt rustig in de stoel, al begrijpt hij het Duitse accent niet helemaal, hij doet wat hem gevraagd wordt en mag trots op zichzelf zijn dat hij zo rustig blijft. En ik ook, want ik zit er heel relaxt bij, trots te wezen bij elke tand en kies die 'mooi' wordt genoemd. Met allemaal wiebelkiezen en nog meer doorbrekende volwassen kiezen, doet mijn mannetje het supergoed!
Ik leer mijn keuzes te maken op waar ik mij zorgen om maak. Dit was er niet één van, al ben ik opgelucht met dit resultaat. Ik maak mij wel zorgen om andere dingen, maar dat is toch hoe ik in elkaar zit. Ik heb het altijd gedaan en soms is het fijn om te weten wat je altijd deed, ook nu nog een onderdeel is van wie ik ben. Ik ben in ontwikkeling, dat wel. Dat is ook altijd zo geweest. Al dacht ik daar ooit anders over, ooit dacht ik dat het een keer 'klaar' zou zijn. Nu ben ik blij dat het nooit klaar zal zijn, dat houd het leuk, want ik hou van ontwikkeling en verandering, al kan dat heel spannend zijn!

woensdag 25 januari 2017

Lean on me


Bill Withers - Lean on Me

Sometimes in our lives we all have pain 
We all have sorrow 
But if we are wise 
We know that there's always tomorrow 

Lean on me, when you're not strong 
And I'll be your friend 
I'll help you carry on 
For it won't be long 
'Til I'm gonna need 
Somebody to lean on 

Please swallow your pride 
If I have faith you need to borrow 
For no one can fill those of your needs 
That you won't let show 

You just call on me brother, when you need a hand 
We all need somebody to lean on 
I just might have a problem that you'll understand 
We all need somebody to lean on 

Lean on me, when you're not strong 
And I'll be your friend 
I'll help you carry on 
For it won't be long 
'Til I'm gonna need 
Somebody to lean on 

You just call on me brother, when you need a hand 
We all need somebody to lean on 
I just might have a problem that you'll understand 
We all need somebody to lean on 

If there is a load you have to bear 
That you can't carry 
I'm right up the road 
I'll share your load 
f you just call me (call me)
If you need a friend (call me) call me uh huh(call me) if you need a friend (call me)
If you ever need a friend (call me)
Call me (call me) call me (call me) call me 
(Call me) call me (call me) if you need a friend
(Call me) call me (call me) call me (call me) call me (call me) call me (call me)
Writers: BILL WITHERS
Lyrics © Universal Music Publishing Group


Soms vraag ik me af, waar de volwassenen zijn uit mijn jeugd. De wijze, alwetende mensen, zonder schroom om te verkondigen wat de wijsheden van de wereld zijn. Om hoe 'volwassener' (= lees: ouder) ik zelf wordt, te concluderen dat die niet bestaan. En hoe meer ik mee maak, hoe meer ik begrijp dat ik het ook niet weet, nooit zal weten ook. Een best wel bevrijdende gedachte, want het stelt me in staat om onbevangen te zijn, of in elk geval niet de schijn op te houden dat ik het weet en dus wel gelijk moet hebben.
Zo ondervind ik dat ik een heleboel dingen doe die ik nog niet eerder heb gedaan. Een groot aantal van die dingen hebben anderen al wel gedaan, hoewel dat waarschijnlijk voor hen evengoed eens maar nooit meer is geweest. En evengoed niet een gewilde ervaring is geweest. Ervaringen die gerust in de categorie vallen van traumatiserend effect. Daar wil niemand mee te maken hebben en daar wil niemand van zeggen: dat heb ik meegemaakt. Eigenlijk doet het in die ervaringen niet toe, dat een ander het al heeft meegemaakt. Daar heb je zelf niets aan, je moet zelf ondervinden hoe je ermee kan dealen. Wat wel helpt is ervaringen uitwisselen en mensen om je heen te hebben die zeggen: lean on me. Daar is niets ergs aan, niets schandelijks aan en zeker fijn om je krachten te kunnen sparen. Iets van alle tijden, elke leeftijd en elke levensgebeurtenis.

zondag 22 januari 2017

Sporen in de sneeuw

Sporen in de sneeuw
Vertellen

Sporen in de sneeuw
wie er gemist wordt

Sporen in de sneeuw
aan wie gedacht wordt

Sporen in de sneeuw
waar vers verlies is

Sporen in de sneeuw
waar gerouwd wordt

Sporen in de sneeuw
waar herdacht wordt

Sporen in de sneeuw
stille getuigen

Sporen in de sneeuw
vertellen zonder woorden



vrijdag 20 januari 2017

druppel, zandloper, driesprong...

Te groot blijft het. Ooit dacht ik dat het niet mogelijk was. Toch is het een blijvend verschijnsel. De wil om door te gaan is er, maar de wens om wat er was nog even te kunnen behouden, is minstens zo sterk. Wat overblijft is een plek of een gewaarwording die niet vervullend is, niet naar tevredenheid beleefd wordt. Nu niet, misschien nooit meer. Toen wist ik niet dat ik het ooit zou moeten missen en dus wist ik toen niet, hoezeer ik zou mogen koesteren wat er was. Toen ik het eenmaal wel wist, dat het misschien ooit niet meer zou kunnen, werd het koesteren als een druppel die zich niet laat vast houden tussen je vingers. Als een zandloper die duidelijk maakt dat er een eindigheid zit aan de tijd die je samen rest. Je weet niet precies hoe snel de zandloper leeg loopt, alleen dat het proces in gang is gezet.
Tegelijk is het niet meer of minder dan wat bij het leven hoort, lief hebben, afscheid nemen, door gaan met wat je hebt mee gemaakt, los laten. Al hebben we ooit gedacht dat het niet zo is.
Onderstaand schilderij is daar een voorbeeld van. Het bijschrift bij de expositie is ongeveer dit: 'Soldaat op de driesprong' en op de grafsteen staat: 'wie hier verder gaat, zal de dood vinden.' Het klinkt dan wel als heel dapper om door te gaan, onbevreesd en moedig de strijd aan gaan met wat zeker zal leiden tot de dood. Maar werkelijk, als hij niet verder gaat, zal hij dan blijven leven? Alsof de dood meer realiteit geeft wanneer die aangekondigd wordt of zelfs maar een keuze. Hoe goed je bewapening is, maakt voor de grafsteen niet uit. Het is niet meer dan een boodschap die voor iedereen geldt, de driesprong kan immers overal gevonden worden, maar zelden zo duidelijk en expliciet getoond.

Afbeeldingsresultaat voor russisch schilderij
Het schilderij is een onderdeel van de expositie: Peredvizhniki: Russisch Realisme rond Repin 1870-1900 in het Drents Museum. 

zondag 15 januari 2017

de natuur spreekt

Tijd verstrijkt. Verdriet verandert, vormt en transformeert. Zelden is dit goed te zien. Tijd is onzichtbaar. Verdriet is een ongrijpbare emoties die zich aftekent in de ogen of in de lijnen op het gezicht. Maar zelden is te zien of het verdriet 'oud' is of nog vers. Hoeveel tijd verstrijkt er voor de tranen drogen? Hoeveel tijd verstrijkt er voor de lijnen zich tekenen op het gezicht?
De natuur, geteisterd door weer en wind, door de seizoenen geeft een verbeelding hoe de wonden genezen, die bij ons met het blote oog niet zijn te zien.
Dezelfde boom, 3 jaar op een rij.



zondag 8 januari 2017

op eigen koers

Wanneer er een trauma wordt geboren, is het heel moeilijk om het leven verder te leven. Er is iets veranderd, iets wat niet was voorzien en iets dat niet meer terug gebracht kan worden naar het oude. Het is niet iets wat zo bedoeld is geweest, iets wat niet in de lijn der verwachting plaats vind. Alhoewel je in het leven alles zou kunnen verwachten, maar laten we het erop houden dat het niet behoort tot de dagelijkse gang van zaken.
Het trauma zet je leven op zijn kop en alles wat vast stond is ineens los, alles wat een ordelijke plek had, is chaos geworden. Wat je had verwacht is niet waar geworden.
Een trauma is op heel veel levensgebeurtenissen van toepassing, alles van geboorte tot dood, kan daarbij een rol spelen. Denk maar aan een ongeluk, een slecht nieuws bericht, een relatie breuk. Wat voor de één een trauma is, hoeft voor een ander niet zo te zijn. Het is de manier waarop ermee wordt omgegaan dat het een traumatiserend effect kan hebben. Of eerdere ervaringen met trauma, kunnen bepalend zijn of iemand om kan gaan met de klap.
Denk maar aan een geboorte. Voor de ene moeder is dit het meest geweldige moment en voor de ander is dit een ervaring die het liefst niet wordt herhaald. Verwachtingen, ervaringen en feitelijke gebeurtenissen vormen eigenlijk samen een uitkomst van hoe het geheel wordt beleefd en bestempeld.
Nu zijn er veel dingen te ondervangen voor een geboorte. Maar het blijft een onderdeel van het leven en het leven is nu eenmaal niet maakbaar, al wordt dat zo vaak wel gedacht. Het is niet erg dat er iets gebeurt dat niet gepland is, of dat niet werd verwacht, maar het is de manier waarop daarmee wordt omgegaan dat bepaald of het een traumatiserend effect heeft op het verdere leven of juist een bekrachtigend effect.
Om het even bij de geboorte te houden, zal ik even terug gaan naar de geboorte van mijn moederschap. Ik zag wat het bij de vriendinnen om mij heen deed om moeder te worden, maar ik had geen idee wat het met mij zou doen. Achteraf was ik niet goed voorbereid op dat hele pakket aan moederschap. Ik vond het mooi, maar ook zwaar, zo overweldigend. Mijn omstandigheden waren ook anders dan die van de vriendinnen waar ik mezelf mee vergeleek. Toch wilde ik niet voor hen onderdoen en vooral laten zien dat ik het ook allemaal kon: gezin, werk, opleiding en vrije tijd combineren.
Het lukte, al weet ik nu niet meer hoe ik dat toch voor elkaar kreeg. Ik ben inmiddels toch weer veranderd... Inmiddels doe ik dingen, waarvan anderen niet snappen hoe ik dat voor elkaar krijg, hoe gek kan het lopen.
Het is natuurlijk te begrijpen dat er nog een paar traumatiserende ervaringen tussen toen, toen ik net moeder was, en nu liggen. Te horen dat je kind een ernstige ziekte heeft, die een serieuze bedreiging vormt voor haar leven, is er één van. Te horen dat de ziekte zich voor een tweede keer manifesteert, is er nog één. En dan te horen dat de behandeling geen schijn van kans maakt, ten opzichte van de voortvarende ziekte en het zeker is dat je kind het leven zal verlaten...
Het zijn slechts enkele voorbeelden, ik kan er meer noemen, wat mij bekwaam heeft gemaakt om mijn leven te blijven leven, ondanks de gebeurtenissen die zich voor bij hebben getrokken en mijn route hebben bepaald. Want dat doen deze trauma's, ze bepalen de route. De weg voort zetten die was ingeslagen is zelden een optie. Het kan je verlammen, omdat je niet meer durft te vertrouwen op de volgende stap, want daar kan weer een valkuil liggen. Het kan je naar beneden halen en je terug doen trekken in de schaduwen van het leven. En het kan je naar grotere hoogten doen gaan, want dan kan je het grotere geheel overzien en begrijpen waarom het zo'n verloop heeft gevormd in je leven.
Er zijn dagen dat ik wil blijven zitten. Geen zin in verrassingen, omdat ik me heb durven bewegen. Er zijn dagen dat de zon me te vel voorkomt en ik liever de schaduw op wil zoeken. Toch is het de voorkeur die gaat naar hoogte te verkrijgen. Te zorgen dat ik begrijp, wat misschien nooit volledig begrepen kan worden. Dat geeft niet. Het zorgt voor beweging. Het zorgt voor contact en voor nieuwe invalshoeken, waardoor ik misschien beetje bij beetje het vertrouwen kan vinden om mijn leven te leven op eigen koers.

woensdag 4 januari 2017

Flashback: Kerstvakantie 2012/13

Het is inmiddels 2 jaar dat ik als zelfstandige in de zorg werk. Uiteenlopend werk, maar nog steeds was ik billen en nog steeds zorg ik voor passende activiteiten. Het is niet wat ik ervan had verwacht als ik heel eerlijk ben. Liever doe ik meer met de begeleiding, maar die cliënten zijn maar moeilijk te vinden. Wel ben ik tevreden met het aantal uren dat ik kan declareren. Al ben ik ook vaak aan het werk als mijn kinderen thuis zijn. Een schuldgevoel dat onderhuids sluimert, want ik mis veel van hun tijd. Er is weinig over van de idealen waarmee ik dit ben begonnen.
Nu net in deze 2 weken kerstvakantie vind er switching plaats van het clientenbestand. De één door overmacht, de ander door mijn eigen keuzes. En ook nieuwe aanmeldingen komen binnen. Zo ook voor een puberende jongedame. Ze is te oud aan het worden voor de zorgboerderij, te oud om door haar moeder naar zangles te worden gebracht en te jong om daarvoor zelf naar Groningen te gaan. Het PGB is een uitkomst en tussen de jongedame en mij klikt het. 
Het zijn de woensdagmiddagen om de week, dat we in de spits naar Groningen rijden. Rechtstreeks naar het UMCG en net voor de parkeergarage linksaf, richting centrum. Elke keer moet ik denken aan de keren dat ik die garage wel in reed. Laatst nog met één van mijn clientes, zij is daar haar levenlang al onder controle. Maar ook jaren daarvoor, om mijn vader te bezoeken, die daar die middag zijn laatste adem uitblies.
Het mag duidelijk zijn dat ik elke woensdagmiddag blij ben, dat ik linksaf kan slaan, richting centrum. 

Tijdens het kennismakingsgesprek met de moeder, stiefvader en jongedame in kwestie, komt ook hun kostwinning aan de orde. Moeder werkt in de zorg, stiefvader ook. Als kinderverpleegkundige in het Radboud. Dat is een eind weg, zo wordt me snel duidelijk, maar goed te doen in de constructie waarin hij werkt. Een soort van week op, week af.
Ach en het is maar tijdelijk, zo vertelt hij. Zodra het Prinses Maxima centrum wordt geopend gaat hij daar werken. Hij zal de vraagtekens in mijn ogen hebben gezien, want dat zegt mij niets. Hij legt uit dat hij op de kinderoncologie werkt en dat het PMC een centraal centrum wordt voor alle kinderen met kanker in Nederland. Oke, interessant, zeg ik, maar denk ondertussen dat ze ook overal wel wat voor proberen te regelen... gelukkig heb ik daar niks mee te maken. 
Hij vertelt verder dat het nog wel een paar jaar gaat duren, want de bedoeling is dat het in 2016 geopend wordt. Hij heeft nu in het UMCG gesolliciteerd zodat hij dichterbij huis kan werken, maar verhuizen zullen ze toch wel. Het PMC wordt in Utrecht gebouwd. Hmm, nou het is maar net waar je passie ligt, denk ik. Ik ben blij dat het niks met mij te maken heeft en dat mijn kinderen gezond zijn!

Dit was 4 jaar geleden. Vlak voordat we ontdekten dat Mirthe ziek was en we onze intrek konden nemen in het UMCG op de kinderoncologie afdeling. Nu kijk ik heel anders naar het PMC. Het is nodig en een mooi initiatief, wat enigszins ambitieus is in de gestelde doelen. De stiefvader werkt inmiddels in het PMC en ik neem ook mijn deel in de ontwikkeling van het PMC, vanuit de cliëntenraad. Werken aan de toekomst, op basis van een ongewild verleden.